Intel'in Sandy Bridge entegre grafik biriminden dikkat çekici test sonuçları

Daha önceki haberlerimizde, yeni yıl ile birlikte ekran kartı pazarında değişim rüzgarlarının esmeye başlayacağından bahsetmiştik. AMD ve Intel tarafından pazara sunulacak entegre grafik özellikli işlemcilerle birlikte, giriş seviyesindeki ekran kartı satışlarında daralma yaşanması bekleniyor. Özellikle sistem üreticileri tarafından tercih edilen bu çözümler, daha düşük güç tüketimi ve daha düşük maliyetle benzer hatta daha iyi grafik performansı vaad eden işlemciye entegre grafik yapılarıyla birlikte 2011'de gözden düşmeye başlayacaklar. AMD tarafından piyasaya sunulacak Fusion işlemci ailesindeki grafik birimlerinin genel özellikleri hakkında bazı bilgiler ve olası performans değerleri hakkında çeşitli öngörüler uzunca bir süredir tartışılmakta idi. Intel'in Sandy Bridge ailesine baktığımızda ise özellikle entegre grafik biriminin performansıyla ilgili daha fazla sayıda bilinmeyen olduğunu görüyoruz. 32nm üretim teknolojisiyle hazırlanan Clarkdale ve Arrandale kod adlı işlemcilerindeki HD Graphics isimli grafik birimi ile oyuncular için olmasa bile günlük uygulamalarda kabul edilebilir performans sunmaya başlayan Intel, Sandy Bridge ile birlikte performans sıçramasına hazırlıyor. Gelin şimdi hep birlikte bu sıçramanın detaylarına yakından bakalım.

Yine daha önceki pek çok haberimizde belirttiğimiz gibi Intel, Sandy Bridge kod adlı ikinci nesil Core işlemci ailesini son yılların en devrimsel gelişmesi olarak gösteriyor. Hatta Intel tepe yöneticisi Paul Otelli'ni, üçüncü çeyrek finansal sonuçlarının açıklandığı konferans görüşmesinde, Sandy Bridge işlemcileri için "modern zamanların Pentium'u" tarzında bir benzetme yapmış, 486'lardan Pentium işlemci ailesine geçiş sürecindeki devrimsel etkinin bir benzerini Ocak ayında lanse edilecek Sandy Bridge işlemcilerinin tekrarlayacağını ifade etmişti. Şu an satılmakta olan mevcut Core işlemci ailesini "akıllı işlemciler" olarak tanımlayan Intel, Sandy Bridge tabanlı yeni nesil Core işlemci ailesi içinse "görsel yetenekleri geliştirilmiş akıllı işlemciler" olarak tanımlıyor. Peki Intel'in dikkat çekici açıklamalarının arkasında hangi nedenler yatmaktadır? Özellikle Atom işlemci ailesinin elde etmiş olduğu yüksek satış başarısı, Intel'in grafik pazarında da agresif bir büyümes içerisine girmesini sağladı. Bugünün grafik pazarında, payı %50'nin üzerinde olan Intel, Sandy Bridge'e kadar herhangi bir segmentte AMD ve Nvidia'nın GPU'larıyla mücadele edebilecek herhangi bir çözüme sahip değil ancak gelen test sonuçları bunun değişeceğini gösteriyor.

Sandy Bridge işlemci ailesinin detaylarına daha önceki pek çok haberimizde değindiğimiz için bu yazımızda daha çok entegre grafik birimi ve sunacağı performans üzerine yoğunlaşacağız. Öncelikle şunu belirmekte fayda var, Sandy Bridge işlemci ailesi için Intel, iki farklı entegr grafik birimi hazırlamış durumda. Her ikisi de Intel'in şimdiye kadar geliştirmiş olduğu en güçlü grafik birimleri olan bu çözümler, HD G2000 ve HD G3000 olarak isimlendiriliyorlar. Core i7-2600K ve i7-2600 gibi üst seviye Sandy Bridge işlemcilerinde 12 işlem birimine sahip HD G3000 graphic birimine yer verilirken, diğer işlemci modellerinde ise 6 işlem birimine sahip HD G2000 grafik birimine yer veriliyor. Kısaca ifade etmek gerekirse, Sandy Bridge işlemci ailesinin önemli bir kısmında HD G2000, daha yüksek fiyatlı üst modellerde ise HD G3000 grafik birimi olacak. Peki bu grafik biriminin özellikleri nelerdir, gelin şimdi hep birlikte detaylara bakalım. Bilindiği üzere şu an satılmakta olan güncel Core işlemci ailesi MCM adı verilen çok yongalı çip tasarımını esas alıyor. 32nm üretim teknolojisiyle hazırlanan işlemci zarı, 45nm üretim teknolojisiyle geliştirilen GPU ile tek çatı altında iki ayrı yapı olarak sunuluyor. Sandy Bridge ile birlilkte "tam entegre" yapıya geçen Intel, doğal tasarım anlayışını devreye sokarak CPU ve GPU'yu aynı zar tasarımı altında buluşturmayı başardı ki bu önemli avantajlar sunuyor.

Intel'in güncel işlemcilerinde DirectX 10 desteği sunan entegre grafik birimi, Sandy Bridge ile birlikte yerini DirectX 10.1 destekli daha güçlü bir çözüme bırakacak. Bu noktada akıllara gelmesi muhtemel bir sorunun da cevabın vermiş olalım. Intel'in DirectX 11 destekli entegre grafik birimi, 22nm üretim teknolojisiyle hazırlanan Ivy Bridge kod adlı işlemcilerle birlikte gelecek. Sandy Bridge'deki yeni grafik birimi için üzerinde durulması gereken belkide en önemli detay, GPU'nun aynı işlemci çekirdeklerinde olduğu gibi doğrudan L3 bellek erişimine sahip olması. Bu sayede işlemci çekirdekleri ve GPU arasındaki veri iletişiminin üçüncü seviye (L3) bellek üzerinden daha hızlı ve efektif bir şekilde gerçekleştiriliyor ve bu sayede sadece bellek veri yolu ile limitlenmiş olmuyor. Intel mevcut grafik mimarisinde radikal değişiklikler yapmış olmasa da yenilikçi yaklaşımlar ve eklenen yeni özellikler sayesinde grafik performansında dikkat çekici bir artış yaşandığını görüyoruz. Paralel işlem yeteneği ile ilgili çeşitli güncellemelere sahip olan Sandy Bridge grafik tasarımında, geliştiricilerin işlem birimlerine daha fazla sayıda görevi daha hızlı ve etkin bir şekilde atayabilmesine büyük önem verildiği ve bu sayede özellikle medya işlemlerinde önemli başarımlar elde edildiği bildiriliyor. Clarkdale/Arrandale işlemcilerinde 45nm grafik birimi kullanılırken, Sandy Bridge işlemcilerinde tek zar 32nm ile üretildiğinde bu kazanıım "MHz" olarak bize geri dönüş yapıyor. Zira Intel'inrakamlarına göre Sandy Bridge grafik birimi, 1300MHz'in üzerine çıkabiliyor.

Sandy Bridge işlemcilerinde yeni grafik biriminde Intel, FSAA (Full Scene Anti Aliasing) metoduna da yer veriyor. İşte saydığımız tüm bu özellikler bir araya geldiğinde, Sandy Bridge'deki entegre grafik biriminin, giriş seviyesindeki ayrık ekran kartları için büyük bir tehdit oluşturduğunu söyleyebiliriz. Ancak AMD ve Nvidia'nın DirectX 11 destekli giriş seviyesi çözümleri ile kıyaslandığında, Sandy Bridge'in grafik birimi ne kadar iddialı olabilir? Öncelikle şunu belirtmekte fayda var, Intel'in öncelikli hedefi oyuncular değil dolayısıyla DirectX 11 destekli en güncel oyunlar firma adına şu anda problem olarak görülmüyor. Ancak öte taraftan DirectX 11'in bir başka önemli yanı daha var. DirectCompute teknolojisini beraberinde getiren DirectX 11 bu sayede GPU tabanlı uygulama hızlandırma konusunda da geliştiricilere bir takım önemli özellikler sunuyor ki bu noktada medya uygulamalarındaki avantajlardan söz etmek mümkün. DirectX 11 desteğine sahip olmadığı için DirectCompute'tan söz edemeyeceğimiz Sandy Bridge grafik biriminde Intel'in medya uygulamaları için de dersini sıkı çalıştığını görüyoruz. Zira Intel, Sandy Bridge grafik biriminde özelleştirilmiş yeteneklere sahip yeni bir birime yer veriyor. Çoklu ortam uygualamalarında yüksek performans elde etmek için geliştirilen yeni bir medya mimarisini temel alan bu ünite, esnek ve programlanabilir yapısı ile oldukça iddialı.

Günümüz modern GPU'ları için donanımsal video hızlandırma devrimsel bir yenilik olmasa gerek zira Intel'in Clarkdale/Arrandale işlemcilerinde entegre grafik birimi bile bu görevi layıkıyla yerine getirebiliyor. Paralel işlem birimleri kullanılarak donanımsal video hızlandırma yaklaşımından farklı olarak Intel, Sandy Bridge grafik biriminde, bu görevi bahsettiğimiz özel amaçlı fonksiyon ünitesine devrediyor. Intel'in bu noktadaki temel amacı, gelecekte standartlaşması beklenen modern medya iş yükünü rahat bir şekilde karşılayabilmek.Tahmin edebileceğiniz modern medya işyükü tanımına uyan en güncel başlık 3D video. Evet Sandy Bridge grafik biriminde Intel, standartlaşması yakın zamanda gerçekleşen ve gelecek sene yaygınlaşması beklenen 3D Blu-ray için donanımsal hızlandırma desteği sunuyor üstelik HDMI 1.4a desteği ile en yüksek kalitede 3D TV'lere aktarmayı vaad ediyor. Öte yandan bahsi geçen bu ünitenin MVC akışlarını desteklediğini söylemekte de fayda olduğunu düşünüyoruz.Tabi HD video hızlandırma, 1080p video oynatma gibi yeni GPU'ların tamamında olan kanıksanmış özellikler de Sandy Bridge grafik biriminin "özellikler listesinde" yer alan detaylardan birkaçı.

Medya özellikleriyle ilgili son bir detayın daha altını çizelim ve sonra yavaş yavaş test sonuçlarına geçelim. Bahsettiğimzi bu özel fonksiyon ünitesi, AVC formatına video kodlamak için donanımsal kodek kullanıldığını görüyoruz. Yani kısaca özetlemek gerekirse Sandy Bridge grafik biriminde özel fonksiyon ünitesi, işlemcinin diğer kaynaklarına yük bindirmeden, hızlı video dönüştürebilecek tüm araçları bünyesinde barındırıyor. İşte bu ünite, Intel'in video hızlandırma için Sandy Bridge mimarisinde kullandığı söylenen özel birimin ta kendisi oluyor diyebiliriz. Tabi grafik biriminin işlemci zarı içerisinde doğal olarak entegre edilmiş olması ve daha fazla işlemci kaynağına doğrudan erişim yeteneği kazanması ve GPU odaklı uygulamaların daha hızllı geliştirilmesini de sağlayabilir. Öte taraftan Sandy Bridge grafik birimi, kendi sınıfı için güçlü özelliklerle geliyor olsa bile oyun oynamak isteyenler, Sandy Bridge işlemcili P67 sistemlerinde harici ekran kartı kullanabilecek hatta AMD Crossfire X veya Nvidia SLI teknolojileriyle çoklu GPU kurulumları dahi gerçekleştirebilecekler. Bu arada Sandy Bridge grafik biriminden görüntü almak isteyenlerin H61 veya H67 çipsetli anakart kullanmakarı gerekecek. Çünkü görüntü aktarımı için gerekli olan FDI yani esnek görüntü ara birimi sadece bu çipsetler tarafından destekleniyor dolayısıyla P67 anakartlarda herhangi bir görüntü çıkışı (HDMI, DVI gibi) bulunmuyor. Sandy Bridge grafik birimi için üzerinde durulması gereken önemli bir detay daha bulunuyor; yeni nesil Turbo Boost teknolojisi! Turbo Boost 2.0 olarak ta isimlendirilen bu teknoloji ile birlikte artık grafik işlem biriminin çalışma frekansı da otomatik olarak arttırılabiliyor. Hatırlanacağı üzere Turbo Boost teknolojisi ilk defa Nehalem mimarisi ile birlikte lanse edilmiş ve işlemci çekirdeklerinin çalışma frekansı ile voltaj değerleri, yük durumuna göre otomatik olarak ayarlanabilmesi mümkün kılınmıştı. Core işlemci ailesinin "akıllı işlemci" olarak tanımlanmasındaki en önemli etken olarak gösterilen Turbo Boost teknolojisi, Sandy Bridge mimarisinde ikinci versiyonuyla yer alıyor.

Turbo Boost 2.0 teknolojisinin en önemli özelliği artık grafik birimini de kontrol edebilmesi. Yani yük türüne bağlı olarak örneğin grafik ağırlıklı uygulamalarda GPU'nun çalışma frekansı otomatik olarak arttırılabilecek. Ancak oldukça gelişmiş bir yapı sergileyen Turbo Boost 2.0 teknolojisi, frekansı arttırımını sadece ideal koşullar gerçekleştiriyor. Örneğin işlemci yük altındayken, termal karakteristiğin daha fazla değişmemesi adına GPU'nun çalışmal frekansında daha minimal artışlar yapılıyor. 850MHz ile 1100MHz arasında çalışmak üzere ayarlanmış GPU, işlemci yük durumuna bağlı olarak örneğin 900MHz'de çalışabiliyor. Yani alt ve üst limitler mutlak çalışma frekansı olmak zorunda değiller, Turbo Boost 2.0 ile tanımlanmış ara hızlar da söz konusu olabiliyor. Intel bu sayede artık daha verimli kısaca daha akıllı işlemciler sunacağına dikkat çekiyor. Otomatik pilot edasıyla kontrolü ele alan Turbo Boost 2.0 teknolojisi, sıfır risk faktörüyle daha yüksek çalışma frekanslarını otomatik olarak arttırıp daha yüksek performans sunmayı vaad ediyor.

Virtu Faktörü - Sandy Bridge için GPU Sanallaştırma Yazılımı

Turbo Boost 2.0 teknolojisiyle gelen yüksek verimlilikten bahsetmişken bir başka noktanın daha altını çizmekte fayda var. Bilindiği üzere Nvidia'nın Optimus teknolojisi son dönemde özellikle dizüstü bilgisayar üreticiler tarafından yoğun talep görüyor. Optimus teknolojisinin görevi, işlemciye entegre grafik birimi ile harici GPU arasında iş yükünü göre ideal dengeyi kurmak. Örneğin internette gezerken veya elektronik postalarınızı okurken GPU gücüne ihtiyaç duymayacağınız için sistem ayrık olan GPU yerine işlemci içerisinde yer alan ve çok daha az güç tüketen entegre grafik birimini, HD video veya 3D grafik gerektiğinde ise ayrık olan GPU'yu kullanıyor. Performans ve pil ömrü arasında kurduğu dinamik denge ile ses getirmeyi başaran bu teknoloji için kullanıcıların Nvidia tabanlı bir ekran kartına sahip olması gerekiyor. AMD cephesinde ise henüz böyle bir teknolojisi olmasa da firma, Dynamic SG (Switchable Graphic) isimli benzer amaçlı bir teknoloji üzerinde çalışıyor. Öte taraftan Apple da benzer bir çözüme sahip aslında ancak Apple'ın teknolojisi için Nvidia ve AMD'ninki ile kıyaslandığında daha fazla yazılım bağımlı olan işletim sistemi seviyesinde bir çözüm olduğunu söylenebilir.

İsrail merkezli bir firma olan LucidLogix'i biz, Hydra çipseti ile tanıdık. Yatırımcıları arasında Intel'in de yer aldığı LucidLogix, Hydra çipseti ile AMD ve Nvidia tabanlı ekran kartlarının aynı sistemde paralel çalışmasını vaad ediyordu. Bu teknoloji bugün çok sayıda üründe kullanılıyor ve her ne kadar iddia edilen lineer performans artışını şu ana kadar sağlayamasa da geliştirme çalışmaları sürüyor. LucidLogix'in duyurusunu çok yeni yaptığı önemli bir teknolojisi daha bulunuyor. Virtu adı verilen yeni bir yazılımını tanıtan firma, Nvidia'nın Optimus teknolojisi gibi çözümlere alternatif olabilecek hatta yerini alabilecek yeni bir yazılım geliştirdi. Intel'in Sandy Bridge işlemcilerindeki grafik birimi için geliştirilen bu yazılım, yine uygulama durumuna göre Sandy Bridge'deki grafik birimi veya ayrık GPU'ya (AMD veya Nvidia) geçebiliyor ve üstelik ayrık GPU'yu yakından takip ederek fan hızı gibi diğer önemli parametreleri de kontrol edebiliyor. LucidLogix'ten yapılan açıklamaya göre bu teknoloji için özel bir donanıma ihtiyaç yok, sadece herhangi bir monitöre bağlı Sandy Bridge sistem olması yeterli. Tabi bu noktada bir hatırlatma yapalım, Sandy Bridge grafik biriminden faydalanabilmek için H61 veya H67 çipsete ihtiyaç duyuyorsunuz. Bu teknoloji Nvidia Optimus veya yakında çıkacak AMD Dynamic SG'nin yerini alır mı bilinmez ancak Sandy Bridge platformuna katma değer sağlayacağı kesin görünüyor.

Test Sonuçları

Şimdi isterseniz yavaş yavaş Sandy Bridge'deki yeni nesil grafik biriminin performansı için karşılaştırmalı test sonuçlarına geçelim. Hardspell tarafından gerçekleştirilen test sonuçlarından önce adet olduğu üzere biraz da test sisteminden bahsedelim. Karşılaştırmalı teste katılan donanımlar arasında ekran kartı olarak, Intel'in Sandy Bridge işlemcilerinde yer alan HD G2000 ve HD G3000 ile Clarkdale/Arrandale işlemcilerindeki HD Graphic entegre grafik birimleri, Nvidia GeForce GT 220, AMD Radeon HD 5450 ve AMD 890GX çipsetine entegre Radeon HD 4290 kullanıldı. İşlemci olarak Core i5 661, Core i5-2500K, Core i7-2600K ve AMD Phenom II X4 965'nin yer aldığı testlerde, 4GB bellek ve 320GB sabit disk kullanıldı. Tüm testler 64-bit Windows 7 altında gerçekleştirildi. İşte Hardspell tarafından yayınlanan bazı test sonuçları;

Daha fazla sayıda test sonucu için buraya tıklayabilirsiniz.

Yukarıdakiler tablolar ışığında test sonuçlarını farklı açılardan ele almak gerekiyor. Öncelikle Intel'in artık en azından giriş seviyesinde oyun deneyimi sunmaya başladığını görüyoruz. Hatta test sonuçlarından da anlaşılabileceği üzere Sandy Bridge mimarisindeki HD G3000 entegre grafik birimi, AMD'nin ayrık olarak satılan Radeon HD 5450 modelinden hemen hemen her testte daha iyi sonuçlara imza atmış durumda. Hatta kimi testlerde GeForce GT 220 ile yakın sonuçlar elde ettiğini de görüyoruz. Sistem üreticilerinin son dönemde AMD Radeon HD 5450 ve GeForce GT 220 gibi çözümler adapte olduğunu düşünürsek, entegre grafik biriminin performansı üreticilerin de dikkatini çekecektir. Zira işlemci maliyetine aynı zamanda ekran kartı almış üstelik ikisini daha düşük güç tüketim değerlerinde çalıştırmış olacaklar. Bu noktadan yola çıkarak giriş seviyesi ekran kartı satışlarında, 2011 ile birlikte daralma yaşanacağını söylemek mümkün. Zira işlemciye entegre grafik birimleri, tablolara yansayan grafik performansından farklı olarak aynı zamanda daha yüksek medya performansı da vaad ediyorlar. 2011 ile birlikte hem AMD hem de Intel, entegre grafik özellikli <doğal tasarımlı> işlemcilerini piyasaya süreceğinden, üreticiler arası rekabette kızışacak. Bu noktada Intel, yüksek performans odaklı Sandy Bridge, AMD ise düşük güç tüketimini merkezine alan Fusion tabanlı Brazos platformu ile pazara girecek. Bilindiği üzere netbook ve giriş seviyesi notebook'ları hedef alan Brazos platformundaki Fusion işlemileri, Radeon HD 6200/6300 serisi entegre grafik birimi ile sunulacaklar. Bahsi geçen grafik biriminin en iyi koşullarda Radeon HD 5450 kadar performans sunacağı iddia ediliyor ki bu noktada Intel'in, GPU tasarımı konusunda uzman olan rakibini geride bırakacağı söylenebilir. Ancak unutulmaması gereken asıl nokta şu; bahsi geçen Fusion işlemcileri düşük maliyetli çözümler olacakar ve farklı segmentlerde yer alacaklar. Sandy Bridge işlemci ailesine rakip olabilecek Fusion işlemcileri, 2011'in ortalarına doğru çıkması beklenen L1ano kod adlı işlemciler olacak. Radeon HD 5600 seviyesinde grafik performansı sunması beklenen L1ano işlemcilerinin, iGPU yani entegre grafik performansı açısından, piyasanın en hızlı çözümleri olacağı iddia ediliyor.

Kısaca özetlemek gerekirse, Sandy Bridge işlemcilerindeki entegre grafik birimiyle Intel'in, ekran kartı pazarında radikal değişikliklerin fitilini ateşleyeceği kesin. Bu değişikliklerin kısa vadede pazarı ciddi şekilde etkilemesi beklenmezken, orta ve uzun vadede bugün giriş seviyesi diyen satılan ekran kartlarının yerini aynı fiyat aralığında yer alan daha güçlü çözümlerin alması bekleniyor. AMD ve Intel'den farklı olarak elinde x86 işlemci çözümü olmayan Nvidia'nın, giriş seviyesi ekran kartı olarak ilgili fiyat segmentinde daha güçlü çözümler sunması, olası ihtimaller arasında gösteriliyor. Intel'in Sandy Bridge hamlesi etkisini masaüstü ve dizüstü bilgisayarlarda gösterecek. Öte taraftan AMD, Fusion ile benzer bir etkiyi netbook'larda da yaratacak gibi görünüyor. 2011'le birlikte donanım dünyası uzun süre işlemciye entegre grafik birimlerinin rekabetine tanık olacak gibi görünüyor. Ama bir kez daha hatırlatmak gerekirse, Sandy Bridge işlemci ailesine rakip olacak AMD çözümleri, Ontario ve Zacate değil L1ano kod adlı işlemciler olacak.

Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz: