İnce Satırlar
Liste Modu
Döşeme Modu
Sade Döşeme Modu
Blog Modu
Her gün yanımızdan ayırmadığımız teknolojik aygıtların dünya üzerinde çevreye ne tür zararlar verdiğini anlatmaya gayret ettiğimiz Teknoloji Çöplükleri yazı dizimize uzun bir aradan sonra devam ediyoruz. Önceki dosya konularımıza alttaki linklerden ulaşabilirsiniz.
Uzun süredir dosya konularımızda Çin'e yer veriyoruz. Zira dünyanın en büyük üretim üssü olması nedeniyle Çin aynı zamanda en kirli ve tehlikeli şehirleri de bünyesinde barındırıyor. Bazı Çin şehirlerinde hava kirliliğinin sağlığı tehdit edecek boyutta olması ve zaman zaman kırsal alandan getirilen temiz hava dolu poşetler ile kirliliğin protesto edilmesi ülkede normalleşmiş konulardan.
Biz yazı dizilerimizde genelde çevrenin büyük tahribat gördüğü ve geçmiş yılların verimli topraklarının zehirli alanlara dönüştüğü şehirleri inceliyoruz. Yazı dizimizin yeni bölümünde yine bir Çin şehrindeyiz.
Çin'in Guangdong eyaletinde yer alan Guiyu, bir zamanlar 4 tane büyük köyün birleşmesiyle oluşan ve geçiminin büyük kısmını pirinç yetiştirerek sağlayan küçük bir şehirdi. Ancak 90'lı yılların ortalarından itibaren elektronik atıkların imha ve ayrıştırma işlemleri geçim kaynağı haline geldi ve Guiyu artık dünyanın elektronik mezarlığı olarak anılmaya başladı.
Bazıları Guiyu'nun dünyanın en geniş elektronik atık ayrıştırma alanına sahip şehri olduğunu belirtiyor. Alan ne kadar büyük olursa felaketin boyutları da o kadar büyüyor. Ne yazık ki şehirde bir dönem, oluşan hava kirliliği nedeniyle yenilebilir bitki üretimi imkansız hale gelmiş durumdaydı.
Çevre felaketlerinden ne yazık ki her zaman olduğu gibi en çok çocuklarımız etkileniyor. Havasının, suyunun ve hatta toprağının bile zehirli olduğu Guiyu, üzerinde yaşayan herşeye bu zehrini bulaştırıyor. Şehirde ne olup bittiğinden bile haberi olmayan bu masum çocuklar ne yazık ki kanlarında zehirleyici miktarda bulunan kurşundan da habersiz.
Daha önceki yazılarımızda elektronik cihaz üretimine yönelik olarak ortaya çıkan çevre ve yaşam kirliliklerinden bahsetmiştik. Bu bakımdan ilk kez elektronik atıkların oluşturduğu bir felakete değiniyoruz. Guiyu örneğini oluşturan ise özellikle dünya üzerinde kullanım dışı kalan elektronik atıkların akibetinin ne olacağı sorusu.
Aslında elektronik atık tanımı elektronik cihazlar hayatımıza girdiğinden bu yana mevcut durumda. Ancak elektronik tüketimi henüz çok yaygın olmadığı dönemlerde elektronik atık konusu da gündemde değildi. Kullanım artmaya başlayınca elektronik atıkların sorun olacağı anlaşıldı.
Elektronik atıkların ayrıştırılması ve imha edilmesi ile ilgili 70'li yılların sonlarında gelişmiş ülkelerde hukuki düzenlemeler yapılması, karaborsa atık imhasını da resmen başlatmış oldu. Bir dönem elektronik atıklarını büyük oranda gelişmemiş ülkelere bağış veya hibe adı altında kurnazca gönderen ülkeler mevcuttu. Zira elektronik atıkları işlemek gelişmemiş ülkelere göndermekten daha masraflıydı.
80'li yıllar Nijerya, Haiti gibi ülkelere elektronik atıkların yağmur gibi gönderildiği dönemlerdi. Hatta bir yük gemisinin atıkları dökecek ülke bulamayınca 16 ay boyunca denizlerde gezmek zorunda kaldığı kayıtlarda mevcut. Bu geminin zorda kaldığı için 10 bin ton elektronik atığı Atlantik ve Hint okyanusuna boşalttığı istihbaratı o dönem kıyameti kopartmıştı. 1988 yılında elektronik atıkların gelişmemiş ülkelere yoğun bir şekilde gönderilmesinin ve açık denizlerde taşınmasının önüne geçmek için Basel Konvansiyonu kurulmuştu.
Bu yıldan sonra diğer kıtalarda da benzer organizasyonlar hayat geçti ve ülkeler elektronik atıkları sınırları içerisinde geri dönüştürmek için tesisler kurmaya başladı. Dışarıya gönderilen atıklarda ise azalma yaşanmaya başladı.
Guiyu şehrinin de kaderini değiştiren insanların bu elektronik atıkları kabul ederek ayrıştırmaya başlaması oldu. Şehrin insanları para kazandı kazanmasına ama gelecekleri yok oldu. Guiyu bir dönem yurtdışından yoğun bir şekilde gelen elektronik atıkların işlendiği bir şehir konumundaydı. Ancak daha sonra elektronik atık ithalatı kısıtlandı ve Çin hükümeti kendi sınırları içerisindeki elektronik atıkları buraya boşaltmaya başladı.
Bir zamanların içerisinde küçük bir nehir akan sevimli şehri, elektronik atık ayrıştırması bir sektör haline gelince adeta büyük bir evrim geçirdi ve neredeyse geçmişten hiç bir iz kalmadı. Şimdi ise yol kenarlarında üzerinize yıkılacakmış gibi istiflenmiş tonlarca elektronik atık yığını, şehir sınırları içerisinde mantar gibi biten ayrıştırma merkezleri, gün içinde yüzlerce kez turlayan atık kamyonları, bazı bölgelerinde adeta üzerinde yüzen atık adacıklarının oluştuğu zehirli simsiyah bir nehir ve genizi yakan kesif bir kükürt kokusu şehrin manzarasını oluşturuyor.
Guiyu şehri bugüne nasıl geldi, geri dönüşüm tesislerinin insanlara maliyeti ne oldu, şehrin kurtarabilmek adına nele yapıldı dilerseniz bunlara yazımızın ikinci bölümünde değinelim...
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz:
1 Kişi Okuyor (0 Üye, 1 Misafir) 1 Masaüstü
GENEL İSTATİSTİKLER
8704 kez okundu.
12 kişi, toplam 13 yorum yazdı.