Tıpta yeni bir çağ başlıyor: Damarlar içinde yüzen robot geliştirildi

İsviçre’deki araştırmacılar, insan damarlarında yönlendirilebilen ve ilacı hedef bölgeye tam nokta atışıyla ulaştırabilen kum tanesi boyutunda bir mikro robot geliştirdi. Manyetik alanlarla kontrol edilen bu kapsül, ilaçların vücuda rastgele yayılmasından kaynaklanan şiddetli yan etkileri azaltmayı amaçlayan en ileri çözümlerden biri olarak değerlendiriliyor. Çalışmanın ortak yazarı ETH Zurich robotik ve akıllı sistemler profesörü Bradley J. Nelson, buluşun “buzdağının yalnızca görünen kısmı” olduğunu belirterek cerrahların bu teknolojiye yönelik yeni kullanım alanları geliştireceğine inandığını söyledi.

Yan etkisiz ilaç tedavisi gerçek oluyor

Manyetik bir sistemle yönlendirilen robotun özellikle anevrizma, agresif beyin tümörleri ve AVM (Arteriovenöz malformasyon) gibi karmaşık hastalıkların tedavisinde yeni olanaklar sunabileceği aktarılıyor. Mikro robotlar, insan damar yapısına oldukça benzeyen domuzlarda ve tıbbi eğitimde kullanılan silikon damar modellerinde şimdiden başarılı biçimde test edildi. Nelson, bu tür ilaç taşıyan sistemlerin klinik denemelere yaklaşık üç ila beş yıl içinde hazır hale gelebileceğini ifade etti.

Günümüzde birçok ilaç, henüz geliştirme aşamasında başarısız oluyor. Bunun temel nedeni ilacın, vücudun diğer bölgelerine yayılarak ciddi yan etkilere neden olması. Geliştirilen mikro robot, veya mikro kapsül diyebileceğimiz bu yapılar, böylesi problemleri ortadan kaldırıyor. Zira kapsül, cerrah tarafından, bir oyun kumandasına benzeyen bir kontrol cihazıyla hastanın çevresine yerleştirilen altı elektromanyetik bobin aracılığıyla yönlendiriliyor. Çapları 20-25 santimetre arasında değişen bu bobinler, kombine manyetik alanlar oluşturarak kapsülü damar boyunca tam istenen yönde itiyor veya çekiyor. Manyetik kuvvet, kapsülün kan akışına karşı hareket edebilecek kadar güçlü.

Yapısında tıbbi uygulamalarda güvenli olduğu bilinen malzemeler kullanılan kapsül, X-ray altında kolay görünürlük sağlayan tantal, manyetik özellikli demir oksit nanoparçacıkları ve ilacın kendisinin jelatin protein yapısında bir araya getirilmesiyle üretiliyor. Kapsül ilerlerken doktorlar X-ray üzerinden anlık konum takibi yapabiliyor ve hedef noktaya ulaşıldığında cihazın çözünmesi tetiklenerek ilacın doğrudan bölgeye salınması sağlanıyor.

Çalışma, robotik ve biyomedikal mühendisliği çevrelerinde büyük yankı uyandırmış durumda. Bazı uzmanlar bunun şimdiye kadar gördükleri en etkileyici gelişme olduğunu ifade ediyor.