AGP'de devam mı? Tamam mı? Eski sisteminizi yenilemeye ne kadar ihtiyacınız var?

Gelişim, donanım dünyasının değişmez bir parçası. Üreticiler her geçen gün daha hızlı işlemciler, ekran kartları ve daha yetenekli çevre birimleri geliştirebilmek için çalışıyorlar. Durum böyle olunca aldığımız bir PC'nin çağın gerisinde kalması uzun bir zaman sürmüyor. Eğer sürekli güncel olanı kullanmak isteyenlerdenseniz 6 ayda bir sistem güncellemesi yapmanız kaçınılmaz. Fakat sistem güncellemeleri ne kadar gerekli? Bu soruya iyi bir cevap verebilmek için ihtiyaçlarınızı iyi analiz etmiş olmanız gerekli.

Eğer PC'yi sadece internet erişimi ve müzik dinlemek, film izlemek gibi çoklu ortam uygulamaları için kullanıyorsanız sistem bileşenlerini güncel tutmak pek önem arz etmez, bu uygulamalara 4-5 yıl öncesinini donanımları dahi fazlasıyla yetiyor, fakat bu uygulamaların yanında yeni çıkan oyunları da oynamak istiyorsanız şimdi sistem güncelleme işini düşünmeye başlayabilirsiniz. Fakat yeni donanımm bileşenleri almak için ne kadar bütçe ayıracaksınız? Düşük bir bütçeyle giriştiğiniz donanım güncelleme işi pekte isteneni vermeyebilir!

Bu yazımızda düşük bir bütçeyle yapılan sistem güncellemesinin, sisteminizin oyun başarımını arttırma yönünde ne kadar getiri sağlayacağını araştıracağız. Anakart ve işlemci seçimiyle birbirinden ayrılan iki sistemi güncel oyunlarda test ederek, düşük bütçeli bir sistem güncellemesinin getirilerinin ne kadar olduğunu göreceğiz. Aşağıda bu iş için kullandığımız test sistemlerinin detaylarını görebilirsiniz;

Her iki sistemde de fiyat / performans oranıyla oldukça başarılı bir ekran kartı olan Sapphire X1600Pro ekran kartı kullandık. Ekran kartının fiyat / performans açısından iyi olan orta sınıf bir ürün olması; düşük bütçeli bir güncellemede nerelerde ekran kartının, nerelerde işlemcinin yetersiz kaldığını daha rahat görmemizi sağladı. Yazıda Sistem 1, elimizdeki mevcut sistemi Sistem 2 ise yeni bir anakart ve işlemci alarak güncellediğimizi varsaydığımız yeni nesil sistemi temsil ediyor. Bakalım oyun başarımını arttırmak için işlemci ve anakartı değiştirmek ne kadar işimize yarıyor.

Testlerimize oyuncuların test programları içinde ilk tercihleri olan 3DMark serisi ile başladık. Futuremark'ın geliştirdiği ve ağırlıklı olarak ekran kartı yeteneklerini test edip puanlandıran 3DMark serisinin sisteme verdiği puan, 2001 versiyonunda işlemci ve ekran kartı hızlarından eşit olarak etkilenirken, 2003 ve sonrasındaki versiyonlarda puanlama ekran kartı yetenekleri ağırlıklı olarak yapılıyor.

3DMark testlerinde Athlon 64 3000+ işlemci taşıyan test sisteminin, Athlon XP 1800+'lı sisteme işlemci ağırlıklı versiyonlarda oldukça fark attığını görüyoruz. Ekran kartına düşen görev arttıkça sistemlerin aldığı skorlar da birbirine yaklaşıyor. Standart çözünürlükte yaptığımız testleri bir de 1280x1024 piksel çözünürlükte ve grafik kalite ayarlarından 4xAA 8xAF açarak tekrarladık. Testi yüksek çözünürlükte ve yüksek grafik ayarları ile tekrarlamamızdaki amacımız; ekran kartına düşen yük arttıkça test sonuçlarındaki etilenmenin ne kadar olacağını görmekti.

Ekran kartı üzerine düşen yükün artması 3DMark 2001 ve 2003 skorlarındaki farkların azalmasına neden olsada AMD Athlon 64 3000+ işlemci kullanan güncel sistemimiz 3DMark uygulamalarında bariz bir şekilde arayı açıyor. Bu tabi ki süpriz bir sonuç değil. Peki 3DMark testlerinde farkın fazla olması, güncel oyunlarda ne kadar getiri sağlıyor? Eski sistemimizin aldığı puanlar ne ifade ediyor? Bu soruları yeni nesil bir kaç oyunda sistemleri test ederek cevaplamaya çalışacağız.

Test için seçtiğimiz ilk oyun, gelişmiş grafik motoru ve ilgi çekici konusuyla bir çok oyuncunun gözdesi olan FEAR. Gerek grafikleri gerekse oyun içi fizik motoru nedeniye çalışabilmek için hızlı bir sisteme ihtiyaç duyan oyunu, bir çok çözünürlük ve grafik ayarında test ettik. Testlerimizde ekran kartı için Medium detay seçiliyken, işlemci üzerine yük bindiren efektler ve fizik için Maximum detay seçiliydi.

FEAR, efekt detayları üst seviyelerde olan ve fizik hesapları gerektiren bir oyunda işlemci performansının ne kadar önemli olduğunu ortaya koyuyor. Bu oyunda güncel sistemimiz Athlon XP 1800+'lı eski nesil sistemimize oldukça büyük farklar attığını görüyoruz. Yani sistem güncelleme için harcadığınız bütün parayı hak ediyor. Fakat sonuç olarak eski sistemimiz 1024x768 piksel çözünürlükte 36 kare/sn oranıyla FEAR'ı tatmin edici grafik ayarlarıyla akıcı bir şekilde oynatabiliyor. Burada eski sistem + orta seviye ekran kartının FEAR için işe yarar bir çözüm olduğunu görüyoruz. Sonuçta masraf yapmadan ve grafiklerden ödün vermeden FEAR gibi kaliteli bir oyunu eski sisteminizle de oynayabilmeniz mümkün. Eski sistemimizde bu oyunu oynayabilmek için tek ihtiyacımız olan, Sapphire X1600Pro benzeri bir fiyat/performans ekran kartı gibi görünüyor.

FEAR'dan sonra testimize bir diğer FPS oyunu olan ve DOOM 3 oyun motorunun geliştirilmiş bir versiyonunu kullanan Quake 4 ile devam ettik. Quake 4'de grafik ayarlarını High Detail olarak ayarlayıp çeşitli çözünürlüklerde testler yaptık.

Quake 4'de Athlon XP 1800+ işlemcili sistemimiz en fazla 27 kare/sn gösterebildi. Limiti oluşturan işlemci olduğundan dolayı 1280x1024 çözünürlükte 4xAA 8xAF açık yapılan teste kadar Athlon XP 1800+ işlemcili sistem 27 kare/sn değerine takılıp kaldı. Ekran kartına binen yükü arttırdığımızda ise kare/sn oranında aşağıya düşüş başladı. Düşük detay seviyesinde ne olacağını görmek için yaptığımız testlerde de durum değişmedi, Athlon XP 1800+ yine 27 kare/sn sınırında takılıp kaldı.

Biz de sorunun sadece işlemci performansından kaynaklanıp kaynaklanmadığını görmek için XP1800+'ı hız aşırtma ile XP 3200+ (11x200MHz ) hızına çıkartarak testleri bir kez de böyle tekrarladık.

XP 3200+ ile yaptığımız testlerde 1280x1024 piksel çözünürlükte dahi Quake 4 oynanabilir kaldı. Bu da Soket A platforumun herhangi bir sorunu olmadığını, Quake 4'deki performans düşüklüğünün direk olarak işlemci hızından kaynaklı olduğunu gösteriyor. Sonuçta Athlon XP 1800+ gibi giriş seviyesi bir işlemciden harikalar yaratmasını bekleyemeyiz. Büyük masrafla platform değişikliği yerine hız aşırtma veya işlemci değişikliği Quake 4 gibi bir oyunu eski sisteminizde yüksek detayda oynamanıza yetecek bir değiliklik.

FPS oyunları ardından testlere araba yarışı ve strateji oyunlarıyla devam ediyoruz. Araba yarışı olarak oldukça popüler olan Need For Speed Most Wanted'ı seçtik. Gelişmiş grafiklere sahip olan oyunu 1024x768 piksel çözünürlükte ve 4 seviyeli detay ayarı en üst düzeyden bir aşağıda olacak şekilde test ettik.

NFS: Most Wanted, testlerimizde işlemciden daha çok ekran kartı limitine takıldı. Oldukça ayrıntılı grafiklere ve efektlere sahip olan oyunda detaylı bir fizik motoru ve benzer işlemci yoracak öğeler bulunmadığından performansda işlemcinin pek bir katkısı olmuyor. Ekran kartı limitini ortadan kaldırmak için 640x480 piksel çözünürlükte ve düşük detayda yaptığımız testlerde dahi sistemler arasında fazla bir fark oluşmadı. Sonuç olarak eski ve yeni sistemimizde oyunu tatmin edici grafik ayarlarında ortalama 34,5 kare/sn hızla oynatabildiler. Yeni nesil bir araba yarışı olmasına rağmen NFS: Most Wanted'da eski sistem + orta düzey ekran kartı çözümünün elinden kurtulamadı ve oynanabilir oyunlar arasında yerini aldı.

FPS ve araba yarışlarından sonra sıra strateji oyunu testine geldi. Strateji oyunları günümüzde yapay zeka ve fizik motorlarıyla işlemciye yük bindirirken gelişmiş 3B oyun motorları ile de ekran kartlarını oldukça yormaktalar. Bu tip yeni nesil strateji oyunlarına en güzel örneklerden biri olan Rise of Nations : Rise of Legends'i testimiz için seçtik. Oldukça gelişmiş grafiklere ve tatmin edici bir yapay zekaya sahip oyunu, orta seviye performans ayarlarında teste aldık.

RON : Rise of Legends'da testi 50'ye yakın karakterin aynı anda çarpıştığı bir sahnede, Fraps ile 2 dakika boyunca kaydedilen kare/sn oranının ortalamasını alarak yaptık. XP 1800+ işlemcili eski nesil sistem ne yazık ki orta seviye grafik detaylarında 30 kare/sn nin altına düşerek oynanabilir kalmayı başaramadı. Athlon 64 3000+'lı yeni nesil sistemimiz ise 38,5 kare/sn ortalamayla oynanabilir kaldı. Quake 4 testinde yaptığımız gibi eski nesil sistemimizin işlemcisini hız aşırtma ile XP 3200+'a yükselttiğimizde ise eski nesil sistemimiz de RON: Rise of Legends'i kabul edilebilir grafik detaylarıyla oynanabilir bir seviyede tutmayı başardığını gördük.

Test sonuçlarına baktığımızda yeni nesil oyunların düşük seviye sayılacak makinalarda bile kabul edilebilir grafik detayları ile oynanabildiğini görüyoruz. İster AMD'nin Soket A'sı olsun ister Intel'in Soket 478'i bu platformlar henüz ömürlerini tamamlamadılar. Evet işlemciler ve anakartlar üretilmiyor olabilirler, üzerlerine çok daha hızlı ve gelişmiş yeni modeller çıkmış olabilir fakat neden elinizdeki sistem yeterliyken bir üst seviyeye geçesiniz ki? Bir çok oyunu sadece ekran kartınızı değiştirerek sahip olduğunuz sistemde de oynamaya devam edebilirsiniz.

Testlerden de görebileceğiniz gibi düşük bütçeyle büyük sıçramalar yapmak (platform değişikliği gibi) pek mantıklı değil. Yeni bir anakart ve yeni bir işlemci almak yerine elinizdeki anakart ile uyumlu daha hızlı bir işlemci almak hem daha ucuz hem de daha yerinde bir çözüm olacaktır. Zira anakart ve işlemci değişikliği yanında ekran kartınızıda bir üst modelle değiştirmediğiniz sürece yeni sisteminizden pek umduğunuz performansı alamayacaksınız. Şimdi anakart ve işlemciyi değiştiririm daha sonra da ekran kartını alırım diyorsanız, hepsini aynı anda alabileceğiniz zamana kadar bekmelek en mantıklısı. Zira her yeni ürünle beraber eski donanımların fiyatları biraz daha düşüyor.

Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz: