IMEI harcı politikası devleti de vatandaşı da vurdu

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) yayımladığı 2024 faaliyet raporuna göre, yurtdışı IMEI kaydı yapılan cep telefonu sayısı yüzde 81’lik düşüşle 161 bin 136’ya geriledi. 2023 yılında 892 bin 501 cihazın kayıt altına alındığı sistemde, devlet yaklaşık 5.5 milyar lira gelir elde etmişti. Oysa 2024’te, harç bedeli beş kattan fazla artmasına rağmen gelir 5.1 milyar lirada kaldı.

Telefon üretimi ve ithalatında da düşüş

IMEI kayıtlarındaki düşüş, yalnızca yolcu beraberinde getirilen cihazlarla sınırlı kalmadı. BTK’nın verilerine göre Türkiye’de kullanıma giren toplam cihaz sayısı 2023’te 16,7 milyonken 2024’te bu sayı 15,6 milyona düştü. Özellikle cep telefonu üretimi ve ithalatında belirgin bir azalma yaşandı. Türkiye'de üretimle kayıt altına alınan cihaz sayısı ise bir önceki yıla göre 6 milyon 887 binden 6 milyon 214 bine düştü.

IMEI kaydına tabi tüm cihazlar arasında tek düşüş gösteren kategori cep telefonları oldu. 2023 yılında 12 milyon 53 bin telefon kayıt altına alınırken bu sayı 2024’te 11 milyon 299 bine indi. Buna karşılık, tablet, saat ve IoT cihazlarının sayısı 3,2 milyondan 4,1 milyona yükseldi.

Kimse kazanmadı

2012 yılında 100 TL olarak belirlenen IMEI kayıt harcı, yıllar içinde yapılan artışlarla 2025 itibarıyla 45.614 TL seviyesine ulaştı.

IMEI kayıt harcının sert biçimde artırılmasıyla hem vatandaşın hem de sektörün hareket alanı daraldı. Ancak en büyük kayıplardan biri devletin tahsilatında yaşandı. 2023 yılında yaklaşık 892 bin cihazla 5,5 milyar TL gelir sağlanırken, 2024’te sadece 161 bin cihazdan 5,1 milyar TL toplanabildi.

Sonuç olarak, yüksek IMEI harcı uygulaması devletin gelirini artırmadığı gibi; yurttaşın alım gücünü zayıflattı, kayıt dışılığı teşvik etti ve mobil teknoloji pazarını daralttı.

Apple yükseldi, Samsung düştü

Samsung’un kayıt altına alınan cihaz sayısı 2023’te 3 milyon 639 bin seviyesindeyken, 2024’te bu rakam 3 milyon 178 bine geriledi. Benzer şekilde, Redmi cihazlarında da düşüş görüldü. 2023 yılında 1 milyon 832 bin olan kayıtlı cihaz sayısı, 2024’te 1 milyon 796 bine indi.

Öte yandan, Apple markalı cihazların IMEI kayıtlarında artış yaşandı. 2023’te 3 milyon 181 bin olarak kaydedilen cihaz sayısı, 2024’te 3 milyon 287 bine yükseldi.