Bilim insanları, antibiyotiğe dirençli yeni bir gen keşfetti

Yorumlar

Cornell Üniversitesinde görevli gıda bilimciler, salmonella bakterisinin (kuşlar olmak üzere diğer hayvanların ve insanların bağırsak sistemlerinde yaşamaktadır. Genellikle hayvan dışkısı ile temas etmiş gıdaların yenmesiyle insanlara bulaşır. Kirlenmiş yumurta, kümes hayvanları, et, pastörize edilmemiş süt veya meyve suyu, peynir, kontamine çiğ sebze ve meyve, baharat ve çerezler bulaşma kaynağı olabilir) bakteriyel genomunu incelerken mcr-9 adını verdikleri bir gen keşfettiler. Araştırmacılara göre sinsi ve zıplayan bir gen (genom boyunca kendini yapıştırıp kopyalayan genler) olan mcr-9 o kadar dirençli ki dünyada son çare olarak görülen antibiyotiklere karşı bile dayanıklılık gösterebiliyor.

Doktorlar kolistin (gelişigüzel ya da aşırı miktarda antibiyotik kullanımı sonucu oluşan, daha çok hastanelerde görülen bakterilere karşı kullanılan antibiyotik) adını verdikleri bir antibiyotiği tüm enfeksiyonla mücadele yöntemleri tükendiğinde devre sokuyor. Ancak ulaşılan son bilgilere göre kolistine karşı küresel ölçekte bir bağışıklık gelişmeye başlamış durumda. Cornell’de görevli Profesör Martin Wiedmann endişe verici bu durumu, “Mcr-9 geni, Dünya Sağlık Örgütünce son çare olarak görülen kolistine karşı bakterilerin direnç göstermesine neden oluyor.” sözleriyle açıklamış. Mbio dergisinde yayınlanan çalışmaya göre kolistinin tedavilerde işe yaramaması birçok hastanın ölümü anlamına geliyor. Wiedmann, “Eğer kolistin direnci yayılırsa, çok insan ölür.” uyarısında bulunuyor.

Mcr-9 geni

Araştırmada görev alan işlemsel biyolog Laura Carroll, mcr-9 genini besin yoluyla bulaşan salmonella patojenine ait bir türün (strain-aynı tür içinde, türün genel özelliklerine göre bazı farklar gösteren mikroorganizma grubu) genomunda bulmuş.

Bakterilerin kolistine direnç göstermesine neden olan genler ile Mcr-9’a ait DNA dizisi arasındaki benzerliği fark eden Carroll, mcr-9 içeren salmonella bakterisinin kolistin direncine sahip olabileceğinden şüphelenmiş. Şüphesinin yersiz çıktığını gören bilim insanı, salmonella türünde kolistin direncine rastlamamış.

Mcr-9’un zıplayan bir gen olduğunu bilen ekibin diğer üyelerinden Ahmad Gaballa adlı bir mikrobiyolog ise söz konusu geni, koli basili bakterisinin patojen olmayan bir türüne yerleştirmiş. Mcr-9’u aktif hale getirmeyi başaran Gaballa, koli basili bakterisini kolistine dirençli hale getirebilmiş.

Bilim insanları, mcr-9’un ilk olarak 2015 yılında keşfedilen “kolistin direncine sahip mobilize genler” grubunun en son üyesi olduğunu söylüyorlar. Ulusal Biyoteknoloji Bilgi Merkezi’nce ise söz konusu gene ait detayların veri tabanlarına yüklendiği ayrıca ifade edilmiş. Bu sayede uzmanların insanlardan ve yiyecek ürünlerinden izole edilmiş olan bakterilerde bulunan mcr-9 geninin tespitini yapabilecekleri vurgulanıyor.

Profesör Weidmann’a göre ulusal ve uluslararası veri tabanlarında bulunan detaylı bilgiler sayesinde araştırmacılar, daha iyi tedavi yöntemleri geliştirilebileceklerini umuyor. Weidmann son olarak, “Veri tabanlarında bulunan bilgiler sayesinde, bir erken uyarı sistemine sahip olduğumuzu söyleyebilirim.” ifadelerini kullanmış.