Uygulama ile Aç

Barajlar, Dünya’nın kutuplarında 1 metrelik kaymaya neden oldu

Son 200 yılda inşa edilen binlerce baraj, Dünya’nın kütle dengesini değiştirdi. Yeni araştırmaya göre bu değişim, kutupların yaklaşık 1 metre yer değiştirmesine yol açtı.

Yeni bir bilimsel araştırmaya göre, insan eliyle inşa edilen barajlar yalnızca çevreyi dönüştürmekle kalmadı, aynı zamanda Dünya’nın kutup noktalarının kaymasına da neden oldu. Son 200 yılda yapılan yaklaşık 7.000 büyük baraj, gezegenin kütle dağılımını değiştirecek ölçüde etkili oldu.

Barajlar kutupları kaydırdı

Geophysical Research Letters dergisinde yayımlanan çalışmada 1835’ten 2011’e kadar inşa edilen barajların kutupları yaklaşık bir metre kaydırdığı ortaya kondu. Aynı zamanda bu su kütlesinin tutulması küresel deniz seviyesini de 21 milimetre kadar düşürdü.

Bilindiği üzere dünyanın katı dış kabuğu, içindeki eriyik magmanın üzerinde adeta bir “kabuk” gibi yer alıyor. Bu nedenle büyük miktarda kütle yer değiştirdiğinde dış kabuk iç yapıya göre dengesini kaybedebiliyor. Bu fiziksel kayma, "gerçek kutup kayması" (true polar wander) olarak adlandırılıyor.

Çalışmaya göre barajlar sayesinde okyanuslardan çekilen su, sadece deniz seviyelerini etkilemekle kalmadı, aynı zamanda küresel ölçekte kütle dağılımını da değiştirdi. Araştırmada, daha önce yayımlanmış bir baraj veritabanı kullanılarak barajların konumları, tuttukları su hacmi ve bu hacmin Dünya’nın kütle dengesi üzerindeki etkileri analiz edildi. Sonuçlar, kutupların kaymasının iki ana dalga hâlinde gerçekleştiğini gösterdi.

Ayrıca bkz.

Tarihin en büyük kara delik birleşmesi tespit edildi

Buna göre 1835–1954 döneminde, Kuzey Amerika ve Avrupa’daki baraj inşaatı artışıyla birlikte Kuzey Kutbu yaklaşık 25 santimetre doğuya kaydı. 1954–2011 arasında ise Asya ve Doğu Afrika’daki baraj projeleri nedeniyle kutup, 57 santimetre batıya hareket etti.  Bilim insanları, bu bulguların gelecek deniz seviyesi projeksiyonlarında önemli bir değişken olduğunu vurgularken 20. yüzyıldaki küresel deniz seviyesi yükselişinin yaklaşık yüzde 25’inin barajlarda tutulan su nedeniyle engellendiğini belirtiyor.



Haberi DH'de Gör Yorumlar ve Diğer Detaylar
Whatsapp ile Paylaş

Beğenilen Yorumlar

Tümünü Gör
1 Yorumun Tamamını Gör