NASA deneyi doğruladı: Ay, Güneş rüzgarı sayesinde su üretiyor

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

NASA deneyi doğruladı: Ay, Güneş rüzgarı sayesinde su üretiyor — Bilim dünyasının onlarca yıldır yanıt aradığı bir gizem, **NASA**’nın öncülüğünde yürütülen yeni bir deneyle açıklığa kavuşmuş olabilir. Ay yüzeyinde tespit edilen **suyun kaynağı**, uzun süredir Güneş’ten gelen yüklü parçacıklar yani **Güneş rüzgarları** olarak düşünülüyordu. Şimdi bu teori, güçlü deneysel kanıtlarla doğrulandı. NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden araştırmacılar, Ay’ın çetin ortamını laboratuvar ortamında simüle ederek bu önemli keşfe imza attı.

Güneş rüzgarları su molekülleri oluşturuyor

Ay, Dünya’nın aksine atmosfer ya da manyetik alanla korunmadığı için Güneş rüzgarlarına doğrudan maruz kalıyor. Bu rüzgarlar, saatte milyonlarca kilometre hızla seyreden hidrojen protonları taşıyor. Yapılan deneyde, Ay’dan 1972 yılında Apollo 17 göreviyle getirilen regolit (Ay toprağı) örnekleri özel bir vakum odasında Güneş rüzgarı simülasyonuna maruz bırakıldı. Araştırmayı yürüten Li Hsia Yeo ve Jason McLain, deneyi başlatmadan önce örnekleri Dünya'daki nemden arındırmak için yüksek sıcaklıkta fırınladılar. Böylece gözlemlenen her türlü su oluşumu yalnızca deneyin sonucu olacaktı.

Protonlar Ay toprağına çarptığında, buradaki minerallerde bulunan oksijen atomlarıyla tepkimeye girerek hidroksil (OH) ve zamanla su (H₂O) molekülleri oluşturuyor. Deney sırasında, kızılötesi spektrumda üç mikron civarında meydana gelen enerji soğurma sinyali bu moleküllerin varlığını doğruladı. Bu işaret, suyun Ay toprağında gerçekten oluştuğunu gösteren önemli bir kanıt.

Güneş, Ay’da su üreten doğal bir kaynak

NASA’nın elde ettiği bu bulgular, Ay’da su oluşumunun yalnızca eskiye ait bir olay olmadığını, hâlâ devam eden bir süreç olduğunu gösteriyor. Gözlemler, Ay yüzeyindeki suya ait spektral işaretlerin gün içinde değiştiğini ortaya koyuyor: sabah saatlerinde artan, öğle sıcağında azalan ve gece yeniden ortaya çıkan bu döngü, aktif bir üretim sürecine işaret ediyor. Bu da suyun kaynağının rastlantısal göktaşı çarpmaları değil, sürekli etkili olan güneş rüzgarları olduğunu destekliyor.

Bu keşfin en büyük etkisi, NASA’nın Ay’da kalıcı insan varlığı kurmayı hedefleyen Artemis programı açısından olacak. Özellikle Ay’ın Güney Kutbu’nda, sürekli gölgede kalan kraterlerde buz şeklinde hapsolduğu düşünülen su, artık Ay toprağının kendisinden de elde edilebilir. Güneş rüzgarlarının sürekliliği, bu kaynağı yenilenebilir hale getiriyor.