Otomobil vergileri yeniden düzenlendi: Piyasada son durum ne?

22 Eylül'de yayımlanan yeni bir cumhurbaşkanlığı kararı, Türkiye otomotiv pazarında büyük bir kafa karışıklığına ve değişime yol açtı. Donanım Haber'den Otomobil Editörü Barış Cankı ve Video Editörü Cem Sünbül bu düzenlemenin detaylarını ele alıyor. Karar, ABD ve Çin gibi ülkelerden ithal edilen otomobillere uygulanan ek gümrük vergilerini yeniden yapılandırıyor. Bu durum, özellikle belirli markaları ve modelleri doğrudan etkiliyor.

İlk bakışta, ABD'den ithal edilen otomobillerdeki ek vergilerin tamamen kaldırıldığı düşünülse de, aslında durum farklı. Karara göre, ABD gibi Gümrük Birliği ve serbest ticaret anlaşması olmayan ülkelerden gelen araçlara yeni ek vergiler getirildi. Örneğin, içten yanmalı motorlu araçlarda %60 olan vergi, %25'e düşerken; elektrikli araçlarda %70 olan vergi %30'a indi. Ancak, Türkiye'deki elektrikli araç ithalatında 20 servis zorunluluğu gibi başka düzenlemeler de geçerliliğini koruyor. Bu, özellikle Tesla gibi markaların, vergi düşüşüne rağmen yeni modeller getirmesini zorlaştırıyor.

Çin'den ithal edilen araçlar için de benzer bir durum söz konusu. Eskiden içten yanmalı araçlarda %10 + %50 ek gümrük vergisi uygulanırken, yeni kararla bu oran %10 + %25'e düşürüldü. Elektrikli araçlarda ise bu oran %10 + %30 olarak belirlendi. Bu düzenleme, Chery gibi markaların satışlarını ciddi şekilde etkilemiş olan yüksek vergileri düşürerek, onların biraz rahatlamasını sağlayabilir. Ancak bu fiyat düşüşlerinin tüketiciye yansıyıp yansımayacağı belirsizliğini koruyor.

Bu karardan en çok etkilenen markaların başında Japon üreticiler geliyor. Gümrük Birliği ve STA dışı ülkelerden ithal edilen Japon modelleri, yeni ek gümrük vergilerine maruz kalacak. Özellikle Honda Civic (Tayland'dan ithal ediliyor), Jazz, HR-V, CR-V (Japonya'dan ithal ediliyor) gibi popüler modellerin fiyatlarında önemli artışlar bekleniyor. Benzer şekilde, Toyota Corolla Cross ve RAV4 gibi modeller de bu vergilerden etkilenecek. Bu durum, Honda'nın Türkiye pazarından çekilme olasılığını bile gündeme getirebilir.

Sadece Japon markalar değil, diğer bazı markalar da yeni vergi oranlarından etkilenecek. Örneğin, Volkswagen'in Polo modeli (Güney Afrika üretimi) ve Audi Q5 (Meksika üretimi) gibi modeller de ek vergilere tabi olacak. BMW X3 modeli de Güney Afrika'dan ithal edildiği için bu durumdan etkilenecek.

Öte yandan, kararın olumlu yönde etkileyebileceği bazı durumlar da var. ABD'den ithal edilen lüks SUV'ler (BMW X5, Jeep Grand Cherokee vb.) için vergi oranlarının düşmesi, bu modellerin yeniden Türkiye pazarına girmesini sağlayabilir. Ancak bu modellerin hitap ettiği kitle sınırlı olduğu için, pazarın geneline büyük bir etkisi olması beklenmiyor.

Düzenlemenin markalara uyum sağlaması için 60 günlük bir süre tanındı. Bu süre zarfında fiyat listelerinde güncellemeler yapılması bekleniyor. Ancak genel beklenti, fiyatların aşağıya inmesi yönünde değil, artması yönünde. Bu kararın uzun vadede pazar üzerindeki etkilerini ve markaların stratejilerini nasıl değiştireceğini önümüzdeki süreçte göreceğiz.