Anlık Bildirim

Ölü yıldızların çevresinde yaşam mümkün: Bazı beyaz cüceler milyarlarca yıl soğumuyor

Yayımlanan yeni bir araştırma, kozmik mezarlıklar olarak görülen beyaz cücelere dair şaşırtıcı bir gerçeği ortaya çıkardı. Bazı "ölü yıldızlar" milyarlarca yıl sıcak kalmaya devam ediyor.

Ölü yıldızların çevresinde yaşam mümkün: Bazı beyaz cüceler milyarlarca yıl soğumuyor Tam Boyutta Gör
Bilim insanları uzun süredir beyaz cüceleri, yani yaşam döngüsünü tamamlamış yıldızların geride bıraktığı yoğun çekirdekleri, kozmik mezarlıklar olarak görüyordu. Bu ölü yıldızların çevresinde yaşamın ortaya çıkabileceği gezegenlere rastlanmayacağı düşünülüyordu. Ancak Oklahoma Üniversitesi’nden gelen çığır açıcı bir araştırma, bu yıldız sistemlerinin aslında tahmin edilenden çok daha uzun süre yaşanabilir gezegenlere ev sahipliği yapabileceğini ortaya koydu. Araştırmaya göre beyaz cücelerin soğuma süreçlerini milyarlarca yıl boyunca yavaşlatabilen gizemli bir mekanizma, evrenin ölü bölgelerinde bile yaşam için kapı aralıyor.

Manuel Barrientos ve ekibinin ortaya koyduğu bulgular, Güneş sistemine yakın beyaz cücelerin yaklaşık %0,6 ila %2,5’inde “damıtım” adı verilen sıra dışı bir sürecin yaşandığını gösteriyor. Çekirdeğinde en az %2,5 oranında neon-22 barındıran (yıldızların yaşamının son evrelerinde oluşan bir izotop) bu yıldızlar, kristalleşme sırasında adeta bir lava lambası gibi davranıyor. Katılaşan kristaller, çevresindeki sıvıya göre daha hafif oldukları için yukarı doğru yükseliyor, eriyor ve bu sırada büyük miktarda yerçekimsel enerji açığa çıkıyor. Bu enerji, beyaz cücenin soğuma sürecini milyarlarca yıl duraklatıyor.

Normalde beyaz cüceler birkaç milyar yıl içinde giderek soğuyarak sönükleşir. Ancak bu neon damıtımı süreci, soğumayı 10 milyar yıl kadar erteleyebiliyor. MIT’den Andrew Vanderburg ve ekibinin de desteklediği bulgular, beyaz cüce çevresinde oluşan yaşanabilir bölgelerin süresini dramatik biçimde uzatabileceğini ortaya koyuyor. Dahası, bu bölgeler yıldızdan daha uzak konumlandıkları için yörüngedeki gezegenlerde yıkıcı gelgit etkileri daha zayıf oluyor.

Bu Yeni Keşifle Birlikte Evrende Yaşam İhtimali Daha da Arttı

Yaklaşık 4000 yıldızı inceleyen Barrientos’un ekibi, neon açısından zengin beyaz cücelerin galaksimizde eşit dağılmadığını da tespit etti. Bu tür sistemler, Samanyolu’nun merkezine yakın bölgelerde %7,6 gibi yüksek oranlarda görülürken, galaksinin dış kısımlarında bu oran %1’e kadar düşüyor. Bunun nedeni, ağır elementlerin (karbon, azot ve oksijen) iç bölgelerde daha fazla bulunması ve yıldızların bu elementleri yakarak neon-22 üretmesinden kaynaklanıyor. Neon-22, yıldız ömrünün helyum yakma evresinde azot-14’ün dönüşümüyle oluşuyor; bu da metal açısından zengin yıldızların beyaz cüce torunlarında daha fazla neon birikmesini sağlıyor.

Bu keşfi tamamlayan bir diğer çalışma ise Şubat 2025’te UC Irvine ekibinden geldi. 3D iklim modelleri kullanılarak yapılan analiz, beyaz cüceler etrafında dönen hızlı dönme hareketine sahip gezegenlerin yüzey sıcaklıklarını sanılandan daha uzun süre koruyabildiğini gösterdi. Aomawa Shields ve ekibi, aşırı bulutlanmanın önüne geçilmesi sayesinde bu gezegenlerin yüzeylerinin yaşam için elverişli kalabileceğini ortaya koydu.

Yalnızca Samanyolu’nda 10 milyar beyaz cüce bulunduğu düşünülürse, bu yeni bulgular evrende yaşam ihtimalini dramatik şekilde artırıyor. Kozmik mezarlık denilen yerlerin aslında yaşamın süresini milyarlarca yıl daha uzatabilecek potansiyele sahip olması, kozmik hayata dair olasılık hesaplamalarını baştan yazabilir.

Bu haberi ve diğer DH içeriklerini, gelişmiş mobil uygulamamızı kullanarak görüntüleyin: DH App Gallery Uygulamasını İndir DH Android Uygulamasını İndir DH iOS Uygulamasını İndir
Sorgu:

Editörün Seçtiği Sıcak Fırsatlar

Sıcak Fırsatlar Forumunda Tıklananlar

Tavsiyelerimiz

Yeni Haber
şimdi
Geri Bildirim