İlk kez türler arası ‘davranış nakli’ gerçekleştirildi

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

İlk kez türler arası ‘davranış nakli’ gerçekleştirildi — Bilim dünyasında bir ilke imza atan Japon araştırmacılar, bir türün çiftleşme davranışını başka bir türe genetik müdahaleyle aktarmayı başardı. Nagoya Üniversitesi ve NICT ekibi, yalnızca tek bir geni manipüle ederek **meyve sineği** türleri arasında tamamen yabancı bir davranışı kalıcı şekilde kazandırdı.

Deneyde sinekler kullanıldı

Araştırma, iki farklı meyve sineği türü olan Drosophila melanogaster (şarkı söyleyerek kur yapan) ile Drosophila subobscura (dişiye yiyecek ikram eden) üzerinde yürütüldü. Normalde bu iki tür, yaklaşık 35 milyon yıl önce evrimsel olarak ayrılmış ve birbirinden tamamen farklı çiftleşme stratejileri geliştirmişti. Ancak bilim insanları, “Fruitless” (Fru) adı verilen ve her iki türde de bulunan bir geni, farklı türdeki sinir devrelerine bağlayarak şarkı söyleyen türü “hediye veren” türe dönüştürdü.

Araştırma, evrimsel olarak silinmiş veya hiç var olmamış davranışların, beynin mevcut yapısı içinde “uyuyan” biçimde var olabileceğini gösteriyor. Konu hakkında konuşan ortak yazarlardan Yusuke Hara, “Bulgularımız, yeni davranışların evriminde yeni nöronların ortaya çıkmasının gerekli olmadığını, bunun yerine önceden var olan birkaç nöronda küçük ölçekli genetik yeniden bağlantıların davranış çeşitliliğine yol açabileceğini ve nihayetinde türlerin farklılaşmasına katkıda bulunabileceğini gösteriyor” dedi.

Meyve sinekleri, genetik yapılarının yaklaşık yüzde 60’ını insanlarla paylaşıyor ve insan genetik hastalıklarının yüzde 75’ine karşılık gelen durumlar bu canlılarda da gözlemlenebiliyor. Bu nedenle araştırma, yalnızca böcek davranışlarını anlamakla kalmayıp, insan beynindeki gizli davranış programlarının da ipuçlarını verebilir.