Ortam koşullarına uyum sağlayan akıllı protez geliştirildi

Kullanıcı için en uygun pozisyonu alıyor
Birkaç yıl içinde kullanıma sunulacak
Yorumlar

Uzuvlarını kaybeden bireylerin uzuv eksikliğini hissetmemesi için dünyanın dört bir yanındaki araştırmacılar farklı protez teknolojilerini test ediyor. Bu araştırmalar günümüzde esnek ve kısmen de olsa kullanıcı için kişiselleştirilebilen yeni protezlerin kullanıma sunulmasını sağladı. Bununla birlikte henüz çevresel koşullara kendini adapte edebilen bir protez mevcut değil. Vanderbilt Üniversitesi'ndeki araştırmacılar ise tıpkı gerçek bir ayak bileği gibi farklı durumlarda farklı tepkiler verebilen bir protez geliştirdi.

Kullanıcı için en uygun pozisyonu alıyor

İnsan ayağı ve ayak bileği çevresel koşullara göre farklı pozisyonlar alır. Örneğin merdiven çıkarken, sabit bir şekilde dururken ya da engebeli bir arazide aşağı doğru ilerlerken alınan pozisyonların hepsi birbirinden farklıdır. Herhangi bir hastalık ya da kaza sonucunda bacağının bir kısmını ya da ayağını kaybeden bireylerin kullandığı protezler ise belli bir esnekliğe sahip olsa da genel itibariyle farklı durumlar karşısında sabit bir şekilde durur.

Vanderbilt Üniversitesi'nden Profesör Michael Goldfarb'ın liderliğinde çalışan araştırmacılar hareketi algılayıp sınıflandıran ve her adımın nasıl görünmesi gerektiğini belirleyen bir protez geliştirdi. Küçük bir motora, aktüatöre, sensörlere ve yönetim birimi olarak bir çipe sahip olan protez, tıpkı ayaktaki kaslar gibi hareket ediyor. Sensörlerden gelen verilerle beslenen çip, ayağın hareketlerine göre uygun pozisyonu almasını sağlıyor. Örneğin merdiven çıkan kullanıcı adım atmak için ayağını yukarı kaldırdığında protezdeki parmak uçları kendiliğinden yukarı doğru kalkarken topuk basıncı karşılamak için aşağıya doğru pozisyon alıyor. Böylece hem doğal bir adım hissi hem de bir sonraki adım için protezin hazır olması sağlanıyor.

Michael Goldfarb protez ayak kullanan pek çok kişinin genellikle tek bir ayakkabı (bu proteze en uygun ayakkabıyı) kullandığını belirtiyor. Geliştirdikleri akıllı protezin çevresel koşullara uyum sağladığını ve kullanıcı için en rahat pozisyonu bulduğunu belirten Goldfarb'a göre bu protezi kullanan kişiler spor ayakkabı, koşu ayakkabısı ya da günlük bir ayakkabı giyebilecek çünkü protezdeki ayak bileği ayakkabıya uyum sağlayacak. Bu sayede uzuv kaybı yaşayan bireyler uzuv eksikliğini olabildiğince az hissedecek.

Birkaç yıl içinde kullanıma sunulacak

Araştırmacıların geliştirdiği protez ayak ticari kullanıma sunulmadan önce yapısal olarak bazı değişikliklere gitmek zorunda. Şu an kabloya bağlı olarak çalışan protez ayak bu haliyle günlük kullanıma pek müsait değil ancak araştırmacılar bu tip yapısal yeniliklerin işin kolay kısmını oluşturduğunu belirtiyor. Halihazırda pek çok bireyin denediği ve memnun kaldığı protez ayağın birkaç yıl içinde ticari kullanıma sunulması bekleniyor.