Yaşlanmaya bağlı hastalıkların önüne geçilebilir

Mitokondri yani vücudumuzun enerji kaynakları, hücrelerimizin içerisindeki güç istasyonları.... İsveç'teki Götenburg Üniversitesi'nden bir grup araştırmacı, yoklukları diğer protein gruplarının genom kararılığını arttırmasına olanak tanıyan yeni bir mitokondrial protein grubu keşfettiler. Henüz teori aşamasındaki çalışma ile yaşlanmaya bağlı çeşitli kanser türleri, Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıkların önüne geçilebileceği düşünülüyor. Peki araştırmacıları bu yönde cesaretlendiren gelişmeler neler, şimdi hep birlikte detaylara bakalım.

Bilim adamlarının teorisine göre mitokondriler sadece enerji üretmekle kalmıyor buna bağlı olarak bazı zararlı yan ürünler de ortaya çıkıyor. Kararsız oksi radikaller olarak tanımlanan bu yan ürünler, hücrenin diğer kısımlarına saldırıyor çünkü glikoz moleküllerini yakmak için kullanılan oksijen aynı zamanda ciddi bir elektron açlığı yaşıyor ve ortaya çıkan oksi radikaller, bu ihtiyacı karşılamak için diğer moleküllere atak yapıyor hatta enzimler ve proteinlere saldırarak hücresel faaliyetleri etkileyebiliyor, mutasyona yol açabiliyorlar.

Bu sürecin önüne geçilmesi daha doğrusu enerji üretimi esnasında ortaya yan ürünlerin çıkmasının engellenmesi mümkün değil. Dolayısıyla bu döngü çerçevesinde hücre saldırıya uğradığında kalıcı olarak zarar görür ve bu durum önemli fonksiyonlarını yerine getirememesine neden olabilir. Bilim adamlarının üzerinde durduğu teoride bu noktadan hareket ediyor ve enerji üretimine bağlı olarak ortaya çıkan yan ürünlerin neden olduğu hücresel fonksiyon kayıplarının zaman içerisinde organizmanın yaşlanmasına yol açtığı düşünülüyor.

Götenburg Üniversitesi Hücre ve Moleküler Biyoloji Bölümü'nde görevli Thomas Nyström'ün liderlik ettiği çalışma kapsamında araştırmacıların bulduğu MTC isimli mitokondrial protein grubu, insanoğlunun yaşlanma düzeninde önemli bir role sahip olabilir. Mitokondrial protein sentezinden ayrı olan bu protein grubunun genom kararlığında başka önemli rollere sahip olabileceği düşünülüyor. Nyström açıklamasında; "Örneğin ilgili gendeki mutasyon nedeniyle hücre içerisinde belirli MTC proteini olmadığında, diğer MTC proteinleri yeni fonksiyon benimsiyor ve sonra genom kararlığı ile protein hasarlarına karşı savaşarak ömrü uzatma noktasında önem kazanıyorlar." dedi.

Aynı çalışmanın, yaşlanma hızının MTC bağımlı düzenlemesinin kalori restriksiyonunda aktive olan sıgnal yollarını kullandığı, bunun mayalarda, farelerde ve primatlarda ömrü uzattığını ortaya koyduğu belirtiliyor. Bu çalışma ile tanımlanan bazı MTC proteinlerinin aynı zamanda insan hücresinde de olduğu ifade edilirken, akıllara gelen soru olarak, bizim yaşlanma sürecimizde de benzer bir rol üstlenip üstlenmediklerinin ortaya konması gerekiyor. Daha önce yapılan bazı çalışmalarda, hücre içerisindeki mitokondrial disfonksiyonların, solucan, küf mantarı ve sinek gibi farklı organizmalarda yaşalnamayı geciktirdiği belirtilmişti. Thomas Nyström devam eden çalışma kapsamında, hücre yeteneklerini etkileyerek zararlı proteinlerin çıkartılmasını sağlayan mitokondrial protein kontrolü ile benzer senaryoyu insanlar için doğrulamayı ümit ediyor.

Araştırma lideri Thomas Nyström "MTC proteinlerinin aktivitelerini modül etmek, hücrenin kapasitesini geliştirerek yaşlanmaya bağlı hastalıkları geciktirmemiz mümkün kılabilir. Bu genomdaki dengesizliğe bağlı olarak ortaya çıkan kanser ile birlikte zararlı proteinlerin neden olduğu Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıkları da içeriyor. Şu an için bu sadece bir teori ve yaşlanma sürecinin içerisinde MTC proteinlerinin rolünün altunda yatan kesin mekanimza, büyüleyici bir soru olarak cevaplanmayı bekliyor." dedi.Şu an için teoriden fazlasını sunamayan çalışma olumlu sonuçlandığı takdirde Alzheimer ve Parkinson gibi hastalıkların önlenmesinde etkin rol oynayabilir.

Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz: