Jüpiter, bir zamanlar şimdikinden 2 kat daha büyüktü

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

Jüpiter, bir zamanlar şimdikinden 2 kat daha büyüktü — Güneş Sistemi’nin mimarı olarak anılan **Jüpiter**’in geçmişine dair çarpıcı bir araştırma, gezegenin oluşum döneminde bugünkünden çok daha büyük ve güçlü olduğunu ortaya koydu. Nature Astronomy dergisinde yayımlanan çalışmaya göre Jüpiter, gençlik yıllarında, Güneş Sistemi’nin oluşumundan yalnızca 3,8 milyon yıl sonra günümüzdekinden **hacimsel** olarak yaklaşık **iki kat daha büyüktü** ve manyetik alanı ise tam **50 kat daha güçlüydü**.

Jüpiter’in geçmişine ışık tutuldu

Caltech'ten gezegen bilimci Prof. Konstantin Batygin ve Michigan Üniversitesi'nden astrofizikçi Prof. Fred C. Adams tarafından yürütülen araştırma, Jüpiter’in 4.5 milyar yıllık geçmişine ışık tutuyor. Bilim insanları bu gaz devinin oluşumunun, Güneş Sistemi'nin genel yapısının şekillenmesinde belirleyici bir rol oynadığını vurguluyor.

Araştırmacılar, Jüpiter’in iç yörüngesinde dönen küçük uydular Amalthea ve Thebe’nin yörüngelerindeki hafif eğiklikleri analiz ederek, gezegenin erken dönem fiziksel özelliklerine ulaştı. Bu küçük farklılıklar, Jüpiter’in gençlik döneminde yaklaşık 2.000 Dünya hacmine denk gelen devasa bir yapıya sahip olduğunu gösteriyor. Ayrıca o dönemdeki manyetik alanın bugünkünden yaklaşık 50 kat daha güçlü olduğu sonucuna ulaşıldı.

Varsayımlara değil ölçümlere dayalı bir model

Araştırmacılar bu analizle, Güneş Sistemi’ndeki gezegen oluşum malzemelerinin ortadan kaybolduğu, nebulanın dağıldığı anda Jüpiter’in fiziksel durumuna dair net bir anlık görüntü elde etti. Bu geçiş, gezegenlerin nihai yapısının kilitlendiği dönüm noktası olarak kabul ediliyor.

Elde edilen sonuçlar, Jüpiter’in ve diğer dev gezegenlerin çekirdek yığılma süreciyle oluştuğunu öne süren mevcut gezegen oluşum teorilerine önemli ayrıntılar ekliyor. Bu modelde, kaya ve buzdan oluşan bir çekirdek hızla gaz toplayarak büyük bir gezegene dönüşüyor. Araştırmacıların nihai hedefi ise sadece Jüpiter’i değil, Güneş Sistemi’nin nasıl şekillendiğini anlamak.