ABD'den Çinli ZTE’ye 1.19 milyar dolarlık ihracat cezası

Paçayı Kurtarmak İstedi Ama Olmadı
Yorumlar

Geçtiğimiz yıllarda birçok kez ABD Ticaret Bakanlığı tarafından davalık olan ve ABD’de birleşme ve satın alımlara katılımı yasaklan Çinli teknoloji devi ZTE(Zhongxing Telecommunication Equipment)’ye yeni bir ceza daha geliyor. ABD’nin İhracat Yönetim Kanunu(EAR)’na ve İran’a Yönelik İşlem ve Yaptırımlar Yönetmeliği(ITSR)’ne aykırı faaliyetlerle suçlanan ZTE suçunu kabul etti ve 1.19 milyar dolarlık ceza ödem konusunda Ticaret Bakanlığı ile anlaştı. Peki şirketin hangi faaliyetleri bu rekor cezaya çarptırılmasına neden oldu?

ZTE’nin; Ocak 2010’da başlayan ve Nisan 2016’ya kadar devam eden, İran Hükümeti'ne bağlı kuruluşlar da dahil olmak üzere İranlı kuruluşlarla yaptığı sözleşmeler soruşturmanın başlamasına neden oldu. İran'da büyük ölçekli telekomünikasyon ağlarını kurmak ve işletmek için 5 yıllık süre zarfından yüzlerce milyon dolarlık anlaşmalar yapan ZTE; ABD’nin İran’a uyguladığı ambargo kapsamında ITSR’de de bahsi geçen mikroişlemciler ve sunucular gibi ihracatı sadece belirli onayların ardından yapılabilen ürünleri illegal yollarla İran’lı kuruluşlara sattı. Bununla birlikte şirket; ulusal güvenlik, bölgesel güvenlik ve terörle mücadele nedenleriyle EAR kapsamında kontrol edilen 283 adet ürünü yine illegal yollarla Kuzey Kore’ye nakletti.

Paçayı Kurtarmak İstedi Ama Olmadı

ABD’deki birçok düzenleyici kuruluşun bir araya gelerek oluşturduğu araştırma ekibi şirketin faaliyetlerini 5 yıl boyunca inceledi. Ticaret Bakanlığı’nın geçtiğimiz yılın mart ayında başlattığı soruşturmada ZTE yalan beyanlarda bulundu ve şirketin 2012’den beri İran’a yapılan gönderileri durdurduğu açıkladı. Bunlara ek olarak ZTE, düzenleyici kuruluşları atlatmak için avukatları ve muhasebe firmasının elemanlarını da belgelerde değişiklik yapmaya zorladı. ZTE bu işten paçayı kurtarmak için o kadar kapsamlı bir plan yapmıştı ki 13 kişilik bir ekip oluşturarak önce ihracata dair kanıt oluşturabilecek tüm belgelerin yok edilmesini ardından bu kişilerin kendi aralarında yaptıkları görüşmelerin ortadan kaldırılmasını istedi.

Tüm bu çabalarına rağmen cezadan kurtulamayan şirket şimdi hem bir ihracat kontrol davasında şimdiye kadar verilen en yüksek ceza olan 1.19 milyar dolarlık cezayı ödeyecek hem de 3 yıl boyunca şirketin bütün faaliyetleri bağımsız denetmenler tarafından denetlenecek. Kararın ardından konuşan Ticaret Bakanlığı Sekreteri Wilbur Ross ''Ekonomik yaptırımları ve kontrol yasalarını ihlal edenler cezasız kalmayacak, en ağır sonuçlarla yüzleşecekler. Başkan Trump liderliği altında, Amerikan ulusal güvenliğini korumak ve Amerikalı işçileri korumak amacıyla çift taraflı güçlü ticari politikalar uygulayacağız’’ dedi.