Avrupa Birliği plastik kullanımına sınırlama getiriyor

Tek kullanımlık plastik ürünler yasaklanacak
30 milyar euroya yakın tasarruf
Yorumlar

Özellikle denizlerdeki kirliliği ve geri dönüşüm oranını artırmak için plastik ürünlere yönelik sıkı politikalar uygulayan Avrupa Birliği yakın bir tarihte bu konuda yeni adımlar atabilir. Avrupa'da her yıl 25 milyon ton plastik atık üretildiğini ve bunların yüzde 30'undan daha azının geri dönüştürülebildiğini vurgulayan AB, Plastik Stratejisi uyarınca 2030 yılına kadar geri dönüştürülemeyen plastik kullanımı sonlandırıp alternatiflere olan talebi artırarak yeni bir çevresel-ekonomik döngü yaratmak istiyor. Birliğin yasama organı olan Avrupa Komisyonu'nda ise bu stratejiye uygun yeni hamleler tartışılıyor.

Tek kullanımlık plastik ürünler yasaklanacak

Avrupa Komisyonu'nun sunduğu ve öneri niteliği taşıyan yeni düzenleme teklifine göre plajlarda ve denizlerde sıkça rastlanan 10 adet tek kullanımlık plastik ürün tamamen yasaklanırken bunların yerine geri dönüşüme uygun ve benzer fiyata sahip alternatif ürünlerin üretilmesi sağlanacak. Yasak kapsamında ilk olarak plastik çatal, bıçak ve tabak, pipet, kulak temizleme çubukları, plastikten yapılan ve sadece bir defa kullanılabilen içecek ambalajları ve hazır gıda paketlerinin yasaklanabileceği belirtiliyor. Önerinin Avrupa Parlamentosu'nda onaylanarak kabul edilmesi halinde yasak, AB üyesi 28 ülkede uygulanacak ancak ülkelerde kullanılan ürün çeşitlerine ve kullanım yoğunluğuna bağlı olarak yasak kategorisindeki ürünlerin ülkeden ülkeye farklılık göstermesi mümkün.

Avrupa Komisyonu'nun sunduğu taslak, sadece plastik ürünlerin kullanımını yasaklamıyor aynı zamanda atık yönetimi ve temizleme çalışmaları için de üye ülkelere birtakım yükümlülükler getiriyor. Taslağa göre 2025 yılına kadar AB üyesi ülkelerde satılan tek kullanımlık plastik şişelerin yüzde 90'ının, depozito iade programı gibi yaklaşımlarla toplanması hedefleniyor. Öte yandan ıslak mendiller ve hijyen amaçlı kullanılan diğer kağıt bazlı ürünlerin de güvenli bir şekilde toplanıp imha edilmesi isteniyor.

30 milyar euroya yakın tasarruf

Bu taslağın yürürlüğe girmesi ve üye ülkelerde uygulanması halinde birliğin ne oranda kazanç elde edeceği de belirlenmiş durumda. Komisyonun açıklamasına göre bu kurallar 2030 yılına gelindiğinde bütün üye ülkelerde etkili bir şekilde uygulanırsa tüketiciler yılda 6.5 milyar euro tasarruf sağlayabilir ve çevresel zarar ve temizleme maliyetlerinden kaynaklanan 22 milyar euroluk harcamanın önüne geçilebilir. Alternatif ürün üretimi gerektiğinden 30 bin kişiye istihdam sağlayabileceği de belirtilen kurallar ile ayrıca 3.4 milyon ton karbondioksite eşdeğer emisyon da ortadan kaldırılmış olacak.

Komisyonun önerisine plastik endüstrisinin yanıtı ise gecikmedi. Avrupa'daki plastik üreticilerini temsil eden Plastics Europe, teklifin kapsayıcı amacını desteklediğini ancak öncelikli olarak atık yönetimine daha fazla kaynak ayırmak gerektiğini açıkladı. "Plastik ürün yasakları çözüm değil." ifadesini kullanan Plastic Europe ayrıca plastiğe alternatif olarak sunulan ürünlerin de sürdürülebilir olmayabileceğini düşünüyor.

Komisyonun önerisi Avrupa Parlamentosu'na iletilmiş olsa da parlamentodaki görüşmeler, oylama ve daha sonra üye ülkelerin alması gereken kararlarla birlikte önerilerin tamamen hayata geçirilmesinin 3-4 yılı bulabileceği belirtiliyor.