Hastalara ait verileri toplamak isteyen Facebook, planını askıya alındı

Hastalık süreci ve sosyal medya ilişkisi
Hastaların rızası alınmadı
Yorumlar

Sosyal medya devi Facebook, Cambridge Analytica şirketinin neden olduğu veri ihlali skandalıyla ilgili kafalardaki soru işaretlerini henüz giderebilmiş değil. İlk etapta 50 milyon kullanıcıya ait verilerin şirketin eline geçtiği ve bu verilerin ABD başkanlık seçimlerinde kullanıldığı belirtilse de Facebook geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamayla sayının 87 milyon olduğunu duyurmuştu. Şirketin itibarını sarsan ve veri güvenliğiyle ilgili akıllarda şüphe uyandıran bu skandalın ardından Facebook'un yeni bir veri paylaşım programından son anda vazgeçtiği ortaya çıktı.

Hastalık süreci ve sosyal medya ilişkisi

CNBC tarafından ulaşılan belgelere göre Facebook, hastaların hastalık süreci ve sosyal medya kullanımı arasındaki ilişkiyi tespit etmek için bir araştırma projesi planlamıştı. Bu proje için ABD'deki önemli sağlık kuruluşlarıyla irtibata geçen şirket sağlık, kuruluşlarından hastalara ait verileri kendisiyle paylaşmalarını talep etti. Hastaların isimleri ya da soy isimleri gibi önemli kişisel bilgileri istemeyen şirket sadece yaşları, evli olup olmadıkları, çocuk sayıları, konuştukları dil ve kullandıkları ilaçlar gibi bilgilere ulaşmayı amaçlıyordu.

Şirketin asıl amacının ise sağlık kuruluşlarından aldığı anonim verileri kullanıcı kayıtlarıyla eşleştirmek olduğu düşünülüyor. Örneğin 50 yaşında, evli ve iki çocuk annesi, günde iki ilaç alan ve kalp rahatsızlığı olan bir kadına ait verileri alan Facebook'un, kullanıcıları arasında bu nitelikleri taşıyan kişiyi bulabileceği belirtiliyor. Böylece şirket hastayla kullanıcıyı eşleştirip sosyal medyanın hastalık sürecindeki rolünü öğrenebilecekti. Örneğin bir hastanın Facebook'ta sıkça görüştüğü bir aile üyesi ya da yakın arkadaşı olmaması halinde hastanın hemşire tarafından gözlem altında tutulması gerekebilir. İşte şirket bu gibi durumları tespit ederek sosyal medya ve hastalık ilişkisini anlamlandıracak yeni verilere ulaşmayı hedefliyordu.

Hastaların rızası alınmadı

Herhangi bir hastanın rızası alınmadan sadece sağlık kuruluşları üzerinden ''gizlice'' yürütüldüğü iddia edilen proje geçtiğimiz ayın sonlarında askıya alındı. Bir Facebook sözcüsü tarafından yapılan açıklamaya göre söz konusu çalışma plan safhasını geçemedi, yani hiçbir zaman uygulamaya koyulmadı. Bu çalışma dahilinde hiçbir hastanın verisine ulaşmadıklarını belirten sözcü verilerin analiz edilmesi gibi bir durumun da söz konusu olmadığını ekledi.

Tabi şirket sözcüsü doğrudan ifade etmese de planın askıya alınmasının temel nedeninin veri ihlali skandalı olduğu düşünülüyor. Kullanıcı verilerinin üçüncü bir şirket tarafından ele geçirildiğini, yaklaşık üç yıl boyunca kullanıcılarından saklayan Facebook'un bir krizle daha karşılaşmamak adına projeden vazgeçmiş olma ihtimali oldukça yüksek. Yine de şirketin önemli sağlık kuruluşlarıyla iş birliği yapmaya bu derece yaklaşmış olması kişisel verilerin aslında ne kadar tehlikede olduğunu gösteriyor.