Zen 2 mimarili işlemcileriyle yakaladığı başarı rüzgarını Intel’e karşı fırtına ölçeğine yükselten AMD yüksek performans ve düşük güç tüketimiyle kullanıcıların gönlünü fethetmeyi başardı. Firma şimdi de uygun fiyatlı bir yonga üzerinde çalışıyor olabilir.
4 çekirdek 8 izlekli Ryzen 3 3000 işlemcileri
Bir Twitter kullanıcısının Tweet’ine göre AMD 4 çekirdek 8 izlekli iki SKU planlıyor olabilir. Mevcut tasarımda her CCX 4’er çekirdek oluşan iki kümeden oluşuyor. AMD’nin bu noktada 4/8 yongayı nasıl üreteceği netlik kazanmış değil ancak her kümeden 2 çekirdek 4 izleğin deaktive edilmesi üzerinde duruluyor.
Ayrıca Bkz. "AMD, yüksek frekanslı 3 EPYC işlemci duyurdu: Performansları gibi fiyatları da yüksek"
Paylaşılan 2 modelden 3.9 GHz’e yükselebilirken, Ryzen 3 3300X yük altında soluğu 4.3 GHz’de alacak şekilde geliştiriliyor. Görünüşe göre yongalar 65 watt TDP’siyle giriş seviyesi bir anakartla kombine edilip hızlı bir ofis bilgisayarı ya da uygun fiyatlı fakat halen tatminkar FPS çizebilen oyuncu sistemlerinin kalbinde yer almaya geliyor.
https://www.guru3d.com/news-story/ryzen-3-zen2-based-quad-core-processors-from-amd-in-the-works.html Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz:
Standart voltaj ve soğutma ile çalışmayan hatalı çekirdekler daha iyi soğutma ve yüksek voltajla çalışınca çekirdek açma olayı patlamıştı. Herkes çekirdek açma peşine düşünce X2-X3 modeller tükenmiş X4 olanlar rafta kalmıştı. AMD daha sonra bunların da aslında sağlam olan çekirdeklerini kapatıp X2-X3 Phenom II olarak satmaya başlayınca dananın kuyruğu kopmuştu.
Şimde de 4/8 CT Ryzen 3 işlemcileri tek CCX değil de 2/4 CT kapatılmış 2 CCX olarak satarsa ortalık karışır. Millet 4/8 CT Ryzen 3 alıp 8/16 CT Ryzen 7 yapmaya çalışır. Yapılır mı yapılmaz mı bilemem ama arada bayağı işlemci heba olacaktır denemelerde.
Birde Phenom II gibi 2 CCX içindeki sağlam çekirdekleri kapatıp böyle yapar ve de birkaç örnek bile açılabilirse ortalıkta Ryzen 3 (hatta 5) işlemci kalmaz.
Yahu bu AMD buna teşne galiba. Athlon XP işlemcileri de kurşun kalemle çizilip cache ve kilidi açılıyordu.
Ama CCX modüllerinde bozuk olan coreleri kapatıp 2 CCX ile (2+2 veya 1+3) şeklinde 4C8T Ryzen 3 üretilebilir. Hem maliyet sorunu olmaz hem de çöpe gidecek CCX ünitelerinden para kazanılmış olur.
AMD zaten bu çekirdekleri CCX birimlerine paylaştırma işini maliyet nedeni ile yapıyor. Coreleri içeren CCX birimlerini Infinity Fabric birimi üzerinden birbirine ve dışarıya bağlıyor. Infinity Fabric ise bellek/veriyolu hızına hassas ve CCX'ler arası düzgün senkronizasyon için frekansla fazla oynanamıyor.
Bu durum Ryzen işlemcilerin fazla OC olmamasının ana nedeni. Yine aynı şekilde AMD işlemcilerin hızlık bellekle performansının çok artmasının nedeni de bu. Hızlı bellek hızlı Infinity fabric ve hızlı CCX-CCX arası veri akatrımı demek. Intel ise varsayılan 2400 kullanır 2666-2800 da işe yarar ma üstünden pek faydalanmaz. (DDR3 içinde 1600 böyleydi) AMD ise 3200-3600+ ne versen götürür bu yüzden.
Ancak CCX için asıl avantaj maliyet. Şimdi işlemci ürettiğimiz wafer plakasında 256 core yer alan bir kare olsun. (aslında dairedir ve daha fazla core içerir, ben basitleştirdim). Intel gibi CCX olmadan (blok cpu) ve AMD gibi CCX ile (4-8 core içeren) 64-16-8-4 çekirdek işlemci üretelim. 256 corelik waferde 10 üretim hatası rastgele dağıtılmıştır.
Threadripper 3990 - 64 core. Şekilde CCX ve Infinity Fabric çiplerini görüyoruz. Her biri 8 core içeren 8 CCX ile 64 core sağlanıyor.
Burada ise CCX olmadan (Intel gibi) blok çip üretimi ile verimlilik görüyoruz. Görüldüğü gibi bir waferden sadece 1 tane 64 core işlemci sağlam çıkıyor. Yine en fazla 3 tane 32 core veya 7 tane 16 core işlemci sağlam çıkıyor.
Burada ise AMD ile CCX tipi üretim var. Soldakinde 8 core içeren 22 CCX ünitesi sağlam. Bununla 2x64c + 1x32c + 2x8c veya 5x32c + 2x8c veya 10x16c + 2x8c veya 22x8c işlemci üretebiliriz. Blok üretime göre verim çok daha fazla ve işlemci başına maliyet çok daha ucuz olur. (Threadripperler 8 core CCX kullanır)
Sağdakinde 4 core içeren CCX tekniğinde ise 64 CCX bloğunun 54 tanesi sağlam. Bununla 13x16c + 1x8c veya 27x8c veya 54x4c işlemci üretebiliriz. Maliyet ve işlemci başına fiyat da çok daha aşağıya iner. (Ryzenler 4 core CCX kullanır)
Farz edelim ki 256 corelik waferin maliyeti 25600 TL olsun. Bu durumda hepsi sağlam çıksa her core 100 TL maliyetine sahip olur. (Uysun diye bu değeri seçtim)
64 core blok üretimde hepsi sağlam olsa 64C işlemci 6400 TL olacaktı. Ancak sadece 1 tane sağlam olduğundan 64C işlemci 25600 TL oluyor.
8C CCX ise 22 blok sağlam ve her blok 25600/22=1163 TL olur ve 64C işlemci de 1163*8=9309 TL maliyetine gelir. Fark 25600-9309 gibi çok büyük boyutta.
Yine 16 çekirdek işlemciyi blok üretsek 7 sağlam işlemci çıkar ve 16C işlemci maliyeti 25600/7=3657 TL olur.
4C CCX ile ise 64/54 sağlam oranından CCX fiyatı 474 TL, 16C işlemci fiyatı da 1896 TL olur. Yine 3657-1896 TL gibi büyük fark var.
AMD bu sayede benzer güçte ve hatta çok daha güçlü işlemcileri çok daha ucuza satabiliyor. Yani CCX kullanan çok çipli işlemciler sayesinde.
Dediğimiz gibi bunun dezavantajı bellek-veriyolu hızına bağımlı olması ve fazla OC olmaması. Avantajı ise fiyat ve düşük güç tüketimi.
Çiplerde sinyalin her transistöre ulaşmasında belli bir gecikme değerini geçmemesi gerekir. Her mantık kapısında (transistörün tetiklenmesi) biraz gecikme (faz kayması) olur. Bu gecikme değerlerinin toplamının sinyalin 1 mantık süresinin (periyodunun) belli bir oranını geçmemesi gerekir, aksi takdirde sinyal hatası oluşur ve işlemci yanlış çalışır. Çip büyüdükçe (çekirdek-transistör vb arttıkça) bunu sağlamak daha da zorlaşır.
Bunu engellemek için transistörün daha hızlı tetiklenmesini sağlamak gerekir. Bunun için de eşik gerilimine daha çabuk ulaşmak, yani transistöre daha fazla elektron göndermek, kısaca akımı artırmak gerekir. Bu da watt değerinin uçmasına neden olur. Intel işlemcilein watt değeri bu yüzden (ve yüksek frekanstan) dolayı uçuk. 65 watt TDP denilen 10700 işlemcisinin tam hızda 224 watt değerini geçtiği filan söyleniyor. CCX ise burada avantajlı. 8 core CCX için bunu ayarlamak 64 coreye göre çok daha kolay ve çok daha az güç çekiyor.
CCX yapısının diğer bir avantajı da daha kolay geliştirilebilmesi. Blok tasarımda mimaride yapacağınız her değişiklik işlemcinin tüm yapısında sinyali tekrar ele almayı gerektirir. Büyüdükçe zorlaşır. CCX yapısında ise daha küçük bir yapı le uğraşmanız gerekir ve daha kolay olur.