Eski NASA Başkanı: ABD, Ay'a gitme yarışını kaybedecek

Erdem Çınar

Film ve Dizi Editörü

Eski NASA Başkanı: ABD, Ay'a gitme yarışını Çin'e kaybedecek — Bir dönem ABD ile Rusya arasında yaşanan uzay yarışının bir benzeri bugün **ABD** ile **Çin** arasında yaşanıyor. Şu anda hem ABD hem de Çin, Ay'a insanlı görevler düzenlemeye hazırlanıyor. Diğer yandan her iki ülke de Ay'a nükleer reaktörler kurmak için planlar yapıyor. Her iki konuda da ilk olmak büyük önem taşıyor. Çünkü **Ay'a ilk önce gidip kendi üslerini kuran taraf, diğerini bu bölgelerin dışında tutma tasarrufuna sahip olacak.** Bu yüzden ABD, Çin'den önce Ay'a ayak basmak için çalışmalarını hızlandırıyor. Ne var ki bu çaba, Çin'le girilen yarışı kazanmak için yeterli olmayabilir.

Bu hafta ABD Senatosuna davet edilip görüşleri alınan eski NASA Başkanı Jim Bridenstine, böyle giderse ABD'nin Çin ile girdiği yarışı kaybedeceğini söyledi. NASA'nın Ay'a yeniden insan indirmek için başlattığı Artemis Görevi'nin mimarlarından olan Bridenstine, "bir şeyler değişmediği takdirde Çin bizden önce Ay'a ulaşacak." dedi.

Eski NASA Başkanı, SpaceX'in Kullandığı Tasarımı Sorunlu Buluyor

Donald Trump'ın NASA'ya ayrılan bütçeyi kısmış olması ABD'nin aşması gereken sorunlardan sadece bir tanesi. Bridenstine'a göre bu görev için seçilen SpaceX projesi de sorunlu. SpaceX'in Artemis Görevi sırasında kullanılacak roketine alçak Dünya yörüngesinde yakıt ikmali yapılması gerekiyor. SpaceX bir süredir bunun için çalışıyor olsa da Bridenstine tercih edilen bu yaklaşımın işleri fazla karışıklaştırdığına inanıyor: "Mevcut tasarımın mimarisi oldukça sorunlu. Bu yapı son derece karmaşık ve dürüst olmak gerekirse pek mantıklı değil."

Jim Bridenstine, Beyaz Saray'ın bir dönem iptal etmeyi düşündüğü Gateway Projesi'nin ise mutlaka sürdürülmesi gerektiğnii savunuyor. Gateway Projesi, Ay'ın yörüngesinde küçük bir uzay istasyonu kurulmasını ve bu istasyonun Ay'a insanlı görevler düzenleyecek ülkeler tarafından kullanılmasını öngörüyor. Bridenstine'a göre ABD'nin Ay'da kalıcı bir varlığa sahip olabilmesi için Gateway istasyonunu mutlaka kurması gerekiyor.

ABD, Ay'a yeniden insan indirmek için kullanacağı SLS (Space Launch System) fırlatma sistemini ve Orion uzay aracını önümüzdeki yıl Artemis II göreviyle test edecek. Mürettebatlı bu test başarılı olduğu takdirde bir sonraki yıl Artemis III görevine geçilecek ve her şey yolunda giderse Artemis III astronotları 2027 ortası gibi Ay'a iniş yapacak. Gateway istasyonu da 2028'de devreye girecek.

Çin ise Ay görevinde kullanacağı Long March 10 roketini şimdiden başarıyla test etti. Aynı şekilde Lanyue adlı iniş aracı da testleri başarıyla tamamladı. Çin'in planı Ay'a iik insanlı görevini 2029-2030 gibi gerçekleştirmek. Böyle bakınca kağıt üstünde ABD, Çin'den önce Ay'a inecek gibi duruyor. Ancak eski NASA başkanının da dikkat çektiği üzere ABD'nin belirlediği takvime uyması mevcut şartlar altında oldukça zor görünüyor. Yani Çin'in berlilediği takvim daha geç bir tarihte Ay'a inmeyi öngörüyor olsa da günün sonunda ABD'den önce Ay'a inmiş olabilirler.