GPU nedir? CPU ile arasındaki farklar nelerdir?

GPU nedir? rehber yazısı, telefon ve bilgisayarlardaki en önemli bileşenlerden birinin tam olarak ne işe yaradığını merak eden kullanıcılar için hazırlanmıştır. GPU ekran kartı mıdır? sorusu dahil grafik işlemci hakkında merak edilen birçok sorunun yanıtı burada.

GPU nedir ❓

GPU açılımı; Graphic Processing Unit. GPU Türkçe anlamı ise; Grafik İşlem Birimi. Grafik işlemci anlamına da gelen GPU, genellikle grafik kartı ve ekran kartı gibi terimlerin yerine kullanılıyor. GPU, teknik olarak, üreticinin ekran kartındaki veya anakartınızdaki ana grafik işlem yongasıdır.

Tam Boyutta Gör

Telefonda GPU nedir? 📱

Grafik İşlem Birimi anlamına gelen GPU’nun asıl amacı; grafik işleme işlemlerini gerçekleştirmek veya kayan nokta hesaplamalarını yapmak. Basit bir ifadeyle, asıl işi telefonun ekranına görüntü oluşturan özel bir devredir. Her akıllı telefonun görüntü oluşturmak için bir GPU’su vardır. Telefonun yapısının önemli bir parçasıdır. Akıllı telefonlarda GPU olmasaydı, yüksek performanslı oyunlara veya yüksek kaliteli kullanıcı arayüzüne sahip olma olasılığı imkansız olurdu. GPU’nun mimarisi CPU’ya çok benzer. Ancak daha çok grafiksel verilerin hesaplanmasına odaklanır. Popüler telefon grafik işlemcileri Qualcomm’un Adreno serisi, iPhone’un PowerVR serisi.

Tam Boyutta Gör

Telefon ve bilgisayarda GPU nedir? sorusunu yanıtladık, şimdi dilerseniz telefonda ve bilgisayarda GPU ne işe yarar? konusunda geçelim.

GPU ne işe yarar ❓

Ekran kartı ne işe yarar? GPU’lar, yirmi yıl önce öncelikli olarak oyunlar gibi gerçek zamanlı 3D grafik uygulamalarını hızlandırmak için kullanılıyordu. 21. yüzyılın başlarında, bilgisayar bilimcileri GPU’ların dünyanın en zor hesaplama sorunlarından bazılarını çözme potansiyeline sahip olduğunu fark etti. Bu farkındalık, genel amaçlı GPU dönemini doğurdu. Grafik teknolojisi giderek daha geniş bir dizi soruna daha kapsamlı bir şekilde uygulanmaya başladı. Günümüzün ekran kartları daha programlanabilir; grafik oluşturmanın ötesinde geniş bir uygulama yelpazesini hızlandırma görevi görüyor.

Tam Boyutta Gör

Video editörleri, grafik tasarımcılar ve diğer profesyoneller, yıllardır uzun render alma süreleriyle mücadele etti. Günümüz GPU’larının sunduğu paralel işlem, video ve grafiklerin daha yüksek tanımlı formatlarda render alınmasını daha hızlı ve kolay hale getirdi.

GPU teknolojisi, yapay zeka ve makine öğreniminde de kullanılıyor. GPU’lar olağanüstü miktarda hesaplama yeteneğine sahip. Günümüzün derin öğrenme teknolojilerinin çoğu CPU’larla birlikte çalışan GPU’lara dayanıyor.

Tam Boyutta Gör

GPU ve CPU arasındaki farklar 🆚

PC toplamayı veya yenilemeyi düşünüyorsanız, ekran kartı ile işlemci arasındaki farkın ne olduğunu bilmeniz önemli. CPU veya Merkezi İşlem Birimi, bilgisayarın beyni olarak görev yapan bir çiptir. Bilgisayarın tüm program talimatlarını çalıştırır, bellekten okur ve belleğe yazar, diğer bileşenlere de ne yapacaklarını söyler. GPU veya Grafik İşlem Birimi, render, oyun karelerini oluşturma ve videoları kodlama gibi görevleri yerine getiren bir çiptir. Bir bilgisayarı GPU’suz çalıştırabilirsiniz ancak CPU’su olmayan bir bilgisayar pek bir şey yapamaz. Bununla birlikte, sisteminizde bir GPU olmasının faydaları vardır. Örneğin; oyunlarda FPS’yi büyük ölçüde artırır. FPS nasıl artırılır? yazımızdan oyunlarda FPS arttırma yöntemleri neler? öğrenebilirsiniz.

Oyun için CPU (işlemci), teknik olarak GPU’dan (ekran kartı) daha gereklidir. Oyun talimatlarını okuyan tek birim CPU olduğundan, CPU olmazsa oyun da çalışmaz aslında bilgisayar da işlevsiz hale gelir. İşlemci olduğunda, işlemcinizi yenilemek yerine dahili ekran kartına sahip bir işlemci veya ayrı ekran kartı alarak oyun performansında daha büyük bir artış yakalayabilirsiniz. Çoğu oyun, GPU’ya çok bağlıdır, yani işlemcinin karmaşık işlem gücünden ziyade ekran kartının grafik işlem gücüne dayanır.

Genel kullanım içinse, çoğu PC kullanıcısı, güçlü bir ekran kartına sahip olmaktansa güçlü bir işlemciye sahip olarak daha büyük performans artışı görür. Çoğu bilgisayar programı, grafik açısından yoğun değildir. Modern sistemlerin en temel yerleşik ekran kartları bile, kelime işlem ve internette gezinme gibi günlük görevleri kolayca yerine getirebilir. Ekran kartları, programların performansını da etkileyebilir. Oyun dışında belli görevler, ekran kartından büyük ölçüde yararlanabilir. Örneğin; video kodlama, ekran kartı ile çok daha hızlı gerçekleştirilir. Neticede, en iyi performans gösteren sistemler, işlemcisi ve ayrı ekran kartı olan sistemlerdir. Bu sistemler tüm temel işlevleri gerçekleştirmenin yanı sıra, oyun oynama gibi ağır işlem gerektiren görevleri kolaylıkla gerçekleştirebilir.

Tam Boyutta Gör

Ekran kartı türleri 💻

Bir dizüstü veya masaüstü bilgisayar satın aldığınızda, teknik özellik bölümünde genellikle bilgisayarın harici veya paylaşımlı (dahili) ekran kartıyla geldiği belirtilir.

Harici ekran kartı nedir ❓

Harici ekran kartı, GPU’nun kendi bağımsız işlemci paketine anlamına gelir. Kendi ayrı soğutma çözümüne sahiptir. Harici ekran kartlarının ayrıca kendi güç yönetimi donanımı ve belleği vardır. Ekran kartı, bilgisayarın anakartına takılır ve genelde kart yuvasından sağlanan güçten daha fazla güce ihtiyaç duyar. Bu nedenle kendi özel güç bağlantılarına da sahip olabilir. Dizüstü bilgisayarlardaki harici ekran kartları doğrudan anakarta lehimlenmiştir ancak kendi soğutmaları, bellekleri, güçleri ile CPU’dan ayrı bileşenlerdir.

Tam Boyutta Gör

Paylaşımlı ekran kartı nedir ❓

Dahili ekran kartı, her şeyi CPU ile paylaşmak zorundadır. Bu nedenle genellikle paylaşımlı ekran kartı olarak adlandırılır. Aynı işlemci paketinde bulunur, aynı soğutucu ve ısı dağıtıcı tarafından soğutulur ve işlemci ile aynı sistem belleğini paylaşır. Günümüzde neredeyse tüm bilgisayar CPU’larında (üst düzey CPU’lar dışında) entegre GPU bulunur. Dizüstü bilgisayarlarda daha çok dahili ekran kartının kullanılmasının nedenleri; maliyet, alan, güç verimliliği.

Ekran kartı öğrenme 🖥

Bazı bilgisayarlarda düşük güç tüketen, dahili veya paylaşımlı ekran kartı bulunurken, bazılarında güçlü, harici ekran kartı bulunur. 4 adımda PC ekran kartı öğrenme yolu çok basittir:

1. Görev Yöneticisi’ni açın. (Ekranınızın altında görev çubuğuna sağ tıklayın ve Görev Yöneticisi’ni seçin veya Ctrl + Shift + Esc kısayolu ile)
2. Performans sekmesine gidin.
3. Kenar çubuğunda GPU 0 öğesini seçin.
4. Ekran kartı üreticisi ve model adı, pencerenin sağ üst köşesinde görüntülenir.

Windows 7 gibi daha eski Windows sürümlerinde DirectX Tanı Aracı ile ekran kartınızı öğrenebilirsiniz. Windows + R tuşlarına basın, “dxdiag” yazın. Ekran sekmesine tıklayın ve Aygıt bölümünde Ad alanında ekran kartı modelinizi görebilirsiniz.

Ekran kartı güncelleme 🖥

Ekran kartı güncelleme için, NVIDIA, GeForce Experience yazılımını; AMD, Radeon yazılımını sunuyor. Mevcut sürücü güncellemelerini kontrol etmek ve yüklemek için bu araçları kullanabilirsiniz.

NVIDIA ekran kartı güncelleme adımları 👇🏻

1. NVIDIA GeForce Experience yazılımını başlatın. (Bazı PC’lerde önlüklü geliyor.)
2. GeForce Experience penceresinde, Sürücüler sekmesini açın.
3. Yazılım, güncelleme olup olmadığını tarar ve gösterir.
4. Elle tarama işlemi için, sağ üst köşedeki Güncellemeyi Denetle’ye tıklayın. Güncelleme varsa indirin ve yükleyin.

Tam Boyutta Gör

AMD ekran kartı güncelleme adımları 👇🏻

1. AMD Radeon yazılımını başlatın.
2. Radeon Software penceresinde, dişli simgesine tıklayarak Ayarlar’ı açın.
3. Yazılım ve Güncelleme bölümünde, Güncellemeleri Denetle’ye tıklayın.
4. Yazılım, güncellemeleri tarar, yayınlanmışsa yükleme seçeneği çıkartır.

Tam Boyutta Gör

Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz: