Elektronik eşya sektöründe nadir bulunan element krizi

Elektronik cihaz sektörü şu sıralar küresel çip krizi ile mücadele ederken hayati önem taşıyan diğer bir unsur nadir bulunan elementlerde de kriz başlamak üzere. Yoğun talep fiyatların artmasına neden oldu. 

Nadir bulunan element nedir?

Elektronik cihaz olarak bugün kullanımda olan hemen her bileşende hammadde olarak nadir bulunan elementler kullanılıyor. Periyodik tabloda bulunan 17 element bu kapsamda değerlendiriliyor ve elektronik eşya üretimi için büyük hassasiyet arz ediyor.

Nadir bulunan elementlerden örneğin Disprosyum en güçlü mıknatıs ve yüksek ısılarda bile dengeli bir durum izliyor. Neodim hibrit araçlarda, praseodim ses sistemlerinde, terbium yüzde 40 enerji tasarruflu ampüllerde kullanılıyor. Samaryum ise Aegis Spy-1 radarında ve M1A2 Abrams tanklarında kullanılıyor. Bu ağır metallerin yanında Europyum, İtterbium gibi ağır metaller de oldukça önemli.

Ancak nadir bulunan elementlerin çıkarılması işinin Çin'in tekelinde olduğunu belirtmekte fayda var. 80'li yılların sonunda doğru ABD'nin hakimiyetinde olan element çıkarma işlemi, zamanında yatırım yapılamaması sebebiyle 90'lı yıllardan itibaren yüzde 97 oranında Çin'in hakimiyeti altına girdi.

Çin genel itibariyle ülkenin üst bölgeleri ve Moğolistan'da nadir bulunan elementleri çıkarıyor. İşin ilginç tarafı bu miktar dünya nadir bulunan element rezervinin yüzde 35'ini temsil ediyor ve tahminlere göre yüzde 65'lik kısım halen keşfedilmeyi bekliyor. Aslında bu elementler tanımlarının tersine yeryüzünde çok bol olarak bulunuyor. Ancak madenlere karışmış radyoaktif toryum elementi ve karmaşık yapı nedeniyle çıkarılması büyük emek ve yatırım istiyor.

Tam Boyutta Gör

Sektörden gelen bilgilere göre nadir bulunan elementlerin arzı, talebi karşılayamadığı için fiyatlarda yükseliş yaşanıyor. Örneğin neodim ve praseodim elementlerinin fiyatı yüzde 74 arttı. Diğer elementlerin ise yüzde 50 oranında fiyat artışı yaşadığı ifade ediliyor. 

Afganistan’da geniş biçimde yer alan kritik lityum elementi de yüzde 150 gibi korkutucu bir artış yaşamış durumda. Bunların yanında genel elementlerden bakır yüzde 37, alüminyum yüzde 55, kalay da yüzde 82 artış yaşadı. 

Yaşanan problemler baskılı devre kartlarını ve lehimleme tekniklerini doğrudan etkiliyor. Diğer taraftan sektördeki tüm üreticilerin şimdiden sıkıntı yaşamaya başladığı ifade ediliyor. Örneğin Sonos yeni ürünlerinde bir miktar fiyat artışına gitmiş. Bölgesel Çinli üreticilerin de maliyet sorunu yaşamaya başladığı bilgisi geliyor. Gidişat kısacası son kullanıcı için hiç iyi değil. 
 

Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz: