Yapay zeka sayesinde 27.000'den fazla asteroit keşfedildi

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

Yapay zeka sayesinde 27.000'den fazla asteroit keşfedildi — Sadece Güneş Sistemi’nde milyonlarca belki de milyarlarca **asteroit** bulunuyor ve son 200 yıl içinde bilim insanların sadece **1,3 milyon** kadar asteroit kataloglamış durumda. Bunların çok büyük kısmı Mars ve Jüpiter arasındaki asteroit kuşağında yer alıyor. Asteroitleri keşfetmek genellikle zaman ve dikkat isteyen bir iş ve haliyle bazı kaya parçaları insanların gözlerinde kaçabiliyor. Bu sorunları ortadan kaldırmak ve keşif sürelerini kısaltmak için **THOR** adında bir **yapay zeka algoritması** geliştirildi.

THOR, 27 bin asteroit keşfetti

Asteroid Institute'un yönetici direktörü ve B612 Vakfı'nın kurucularından Ed Lu ve ekibi tarafından geliştirilen THOR (Tracklet-less Heliocentric Orbit Recovery) yapay zekası NOIRLab tarafından sağlanan 400.000'den fazla arşiv görüntüsünü analiz etti. THOR, bu analizleri sonucunda gözden kaçan 27.000 asteroit keşfetti.

Ed Lu’ya göre algoritmaları sayesinde bunun için tasarlanmamış veri kümelerinde asteroitler bulabilmek ve aynı zamanda dünyadaki diğer tüm teleskopları asteroit bulma konusunda daha iyi hale getirmek mümkün. Lu, bunun astronominin yapılış biçiminde köklü bir değişiklik anlamına geldiğini söylüyor.

Altı ayda 2,4 milyon asteroit keşfedilecek

Öte yandan THOR ilk olarak 2022 yılında mevcut teleskop görüntülerinde tespit edilemeyen 100 asteroit keşfetmişti. O zamandan beri algoritma geliştiriliyor. Bununla birlikte asteroit keşfi için geliştirilen tek yapay zeka algoritması THOR değil. Geçtiğimiz temmuz ayında, Dünya'ya yakın asteroitleri avlamak için tasarlanan HelioLinc3D adlı bir yazılım, Dünya'ya 225.000 kilometre yaklaşması beklenen 180 metre genişliğinde bir uzay taşı buldu. Bu, Dünya ile Ay arasındaki ortalama mesafeden daha yakın.

Öte yandan bu uzay taşlarını tespit etmek için gelecek yıl faaliyete geçmesi beklenen 8.4 metrelik teleskoba sahip Vera C. Rubin Gözlemevi’nin üzerinde çalışılıyor. Esasında HelioLinc3D yazılımı da yine burada geliştirildi. Bilim insanlarına göre THOR ve HelioLinc3D gibi yapay zeka tabanlı yazılımlar sayesinde Vera C. Rubin Gözlemevi, sadece ilk 6 ayında 2,4 milyon kadar yeni asteroit keşfi yapabilir. Bu rakam, mevcutta keşfedilen asteroit sayısının neredeyse iki katı.