Facebook’un sansür politikası ayrımcılık mı içeriyor?

Algoritma Eşitsizlik Üzerine Kurulu
Facebook'a Göre Uygulama Mantıklı
Yorumlar

Geçtiğimiz günlerde 2 milyar kullanıcıya ulaştığını duyuran Facebook, her fırsatta nefret söylemlerine karşı sert bir politika yürüttüğünü ve kullanıcıları bu söylemlere karşı koruduğunu belirtiyor. Dev kullanıcı kitlesiyle dünyanın en kalabalık ülkesinden bile kalabalık olan Facebook, adeta kendi yasalarına sahip olan ve bu yasaları uygulayan bir platform ve nefret söylemlerine karşı kullanıcıları korumak da şirketin altını çizdiği kurallarından biri. Peki Facebook bu kuralı uygularken ne kadar eşit ve özenli davranıyor?

Algoritma Eşitsizlik Üzerine Kurulu

ProPublica tarafından paylaşılan Facebook belgelerine göre sosyal medya devi, hangi paylaşımların nefret söylemi kapsamında değerlendirilip sansürleneceğini belirleyen bir algoritma kullanıyor. Her dakika milyonlarca içeriğin paylaşıldığı bir platform için böyle bir algoritma zaten olmazsa olmaz ancak algoritmanın nefret söylemlerine maruz kalan gruplara karşı eşit bir koruma politikasına sahip olmadığı görünüyor. Yani bazı gruplara yönelik kötü ifadeler Facebook tarafından anında kaldırılırken bazı gruplara yönelik hakarete varan içerikler Facebook’ta varlığını sürdürebiliyor.

Sızdırılan belgelerde Facebook’un; cinsiyet, dini ilişki, ırk, cinsel yönelim gibi kişinin özel alanına giren konularda nefret söylemlerine müsamaha gösterilmediği yer alırken din, toplumsal sınıf, siyasi görüş, yaş ve ülke gibi kavramları koruma dışında bıraktığı görülüyor.

Facebook yaptığı kısa tanımlamaların ardından kimlerin korunup kimlerin korunmayacağı 3 şıkta oluşan bir örnek soruyla açıklıyor. Kadın şoförler, siyahi çocuklar ve beyaz erkekler şeklinde 3 şıktan hangisinin korunacağını soran Facebook, sorunu cevabı olarak beyaz erkekleri seçiyor. Yani Facebook’un koruma politikasına göre beyaz erkeklere yönelik nefret söylemlerinin hemen platformdan kaldırılması gerekirken siyahi çocuklara yönelik nefret söylemlerinin platformda yer almasında bir sakınca yok.

Aslında Facebook’un son dönemde dikkat çeken bazı sansür işlemleri şirketin eşit bir politika izlemediğini gözler önüne sermişti. Bu ayın başlarında Londra’da gerçekleşen terör saldırısının ardından ABD Temsilciler Meclisi üyelerinden Clay Higgins Hıristiyan dünyasının İslam korkusu ile yaşadığını ve radikalleşmiş Müslümanların öldürülmesi gerektiğini Facebook hesabında dile getirmişti. Higgins’in bu yazısı çok ciddi eleştiriler alırken Facebook yazıyı kaldırma veya sansürleme gereği duymamıştı.

Buna ek olarak Didi Delgado isimli bir aktivistin Facebook hesabında ‘’Bütün beyaz insanlar ırkçıdır.’’ Yazmasının ardından Facebook önce paylaşımı kaldırmış, sonrasında ise Delgado’nun hesabını bir haftalığına kapatmıştı.

Facebook'a Göre Uygulama Mantıklı

Facebook’a göre bu sansür politikasının ve kullanılan algoritmanın mantıklı bir sebebi var. Şirket, ırkçı söylemlerden etkilenen kişileri koruma altına alırken radikalleşmiş Müslümanları (Facebook’un açıklamasına göre sadece dini kimlik koruma altında) koruma altına almıyor ve benzeri bir şekilde siyahileri koruma altına alırken siyahi çocukları koruma altına almıyor(zira çocuk Facebook’un koruduğu kategorilerden biri değil).

Tabi şirket uygulamalarını savunuyor olsa da geçmişte yaşanan Arap Baharı ve Kırım olaylarında da Facebook ayrımcı politika uyguladığı ve sansür politikasını kötü niyetle kullandığı gerekçesiyle eleştirilmişti. Tüm bu yaşananlar, dünya genelinde sayıları 3.8 milyara ulaşan internet kullanıcılarından en az 2 milyarının kullandığı Facebook’un koyduğu kurallarla küresel yönetimde mükemmel sonuçlara oldukça uzak olduğunu gösteriyor.