İnce Satırlar
Liste Modu
Döşeme Modu
Sade Döşeme Modu
Blog Modu
Yaşadığımız çevredeki faaliyetlerimiz, etrafımızdaki canlıların evrimini de ister istemez şekillendirir. Ak üçgül (Trifolium repens) adındaki bitkiyi ele alalım mesela. Onları sadece can sıkıcı birer ot olarak nitelendiriyor olabilirsiniz. Ancak ak üçgüller hayatta kalma konusunda en başarılı türlerdendir. En zorlu kent şartlarına iyi adapte olurlar.
17 Temmuz'da Proceedings of the Royal Society B dergisinde bir çalışma yayınlandı. Dergide, farklı büyüklüklerdeki şehirlere neredeyse eşit derecede iyi uyum sağlayan ak üçgül bitkisinin evrimi yer aldı. Bitkinin Kanada, ABD ve İngiltere'nin çeşitli şehirlerindeki toplulukları çalışıldı. Şimdi de Küresel Kentsel Evrim Projesi ile Dünya çapında 180'den fazla kentin evrimsel açıdan incelenmesi hedefleniyor. Kentler evrim için adeta büyük bir araştırma alanı gibi.
Çalışmada ak üçgül bitkisi kullanıldı çünkü Norveç'ten Güney Hindistan'a kadar çok geniş bir coğrafyada yaşayabiliyor. Bu bitkiler azot ile toprağın beslenmesine katkı sağlar. Arılar içinse iyi bir nektar kaynağıdır. Ak üçgül, hidrojen siyanür (HCN) adında bir zehir salgılar. Zehir, bitkinin koyun, keçi, böcek gibi canlılardan korunmasına yardımcı olur. Soğuk ve yağış miktarının yüksek olduğu bölgelerde bitkinin yaşamını, koyun-keçi gibi hayvanlardan çok hava şartları etkiler. Zira ak üçgüller zehir salgılama yeteneklerini kaybederek soğuk iklime uyum sağlamışlardır. Dr. Marc Johnson, kentsel alanlardaki ak üçgüllerin zehir oluşturma ihtimalinin düşük olduğunu söylüyor. Çünkü kentlerde genellikle kar yağışı daha az görülüyor.
Uyum-şans-göç üçgeni
Görüleceği üzere iklim ve bölgenin canlı çeşitliliği gibi hususlar, evrim sürecini şekillendiriyor. Farklı coğrafyalarda farklı özelliklerde ak üçgüller yetişmesinin sebebi de bu. Charles Darwin ve A. Russel Wallace evrimin nasıl gerçekleştiğini açıklayan "doğal seçilimi" keşfetmişlerdi. Bugün biliyoruz ki bunu sağlayan daha fazla mekanizma var. Genetik sürüklenme ve göçler bunlardan sadece ikisi.
Doğal seçilim nettir. Hangi bireyler yaşadığı çevreye daha uyumluysa onlar daha uzun yaşar. Böylece çiftleşip daha fazla yavru oluşturabilirler. Yani nesilleri sayıca çoğalmış olur. Göçler, basitçe bir topluluğun, başka bir topluluğun yaşam alanına gelip onlarla etkileşime geçmesidir. Genetik sürüklenme ise şans faktörünün devreye girdiği kısımdır. Önceden kestirilemeyen bazı olaylar canlıların evrimini şekillendirebilir. Makaledeki çalışma bu üç evrim mekanizmasını birlikte ele alıyor.
Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz:
1 Kişi Okuyor (0 Üye, 1 Misafir) 1 Masaüstü
GENEL İSTATİSTİKLER
7001 kez okundu.
14 kişi, toplam 20 yorum yazdı.
HABERİN ETİKETLERİ
evrim, ak üçgül ve