Anında nakledilebilir yapay kan geliştirildi

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

Anında nakledilebilir yapay kan geliştirildi — Maryland Üniversitesi’ndeki bir araştırma ekibi, acil tıbbın en zorlu sorunlarından birine devrim niteliğinde bir çözüm geliştirdi: **toz formundaki yapay kan**. Bu yenilikçi madde, yalnızca su eklenerek **birkaç dakika içinde nakle hazır** hale geliyor. **ErythroMer** adlı yapay kan, soğutma gerektirmemesi ve yıllarca bozulmadan saklanabilmesi sayesinde kazazedelere veya yaralılara hastane dışında, **olay yerinde müdahale** imkânı sunuyor.

Projeyi yürüten Dr. Allan Doctor ve ekibi, çalışmalarını özel bir laboratuvar ortamında sürdürüyor. Tavşanlar üzerinde yürütülen deneylerde ciddi kan kaybı senaryoları oluşturuluyor. Ardından, bu tavşanlara geliştirilen yapay kandan üç doz enjekte ediliyor. Sonuçlar ise hayli etkileyici. Nakil sonrasında hayati değerler hızla normale dönüyor, tavşanın gözleri ve kulakları sağlıklı pembe rengine kavuşuyor.

Testlerde başarı gösterildi

Yapay kanın üretim süreci bilimsel açıdan oldukça çarpıcı. Öncelikle, kandan elde edilen hemoglobin molekülleri ayrıştırılıyor. Vücutta oksijen taşımaktan sorumlu bu moleküller, doğrudan kullanıldığında toksik etkiler yaratabileceği için özel bir işleme tabi tutuluyor. Araştırmacılar, hemoglobini, lipid zardan oluşan koruyucu bir kapsül içine alarak adeta yapay bir hücre zarı oluşturuyor. Bu sayede hemoglobinin vücutta güvenle dolaşması ve oksijen taşıması sağlanıyor.

Bu gelişme sadece sivil acil müdahaleleri değil, askeri tıp alanını da derinden etkileyebilir. ABD Savunma Bakanlığı, "ErythroMer" adlı bu yapay kanın geliştirilmesi için 58 milyon dolardan fazla yatırım yaptı. Şimdiye dek yüzlerce tavşan üzerinde gerçekleştirilen testler, yapay kanın etkili ve güvenli olduğunu gösteriyor. Ancak insan denemeleri henüz başlamadı. Dr. Doctor, umutlu olsa da FDA onayı için daha uzun bir yol olduğunu kabul ediyor.