NASA ve Google'ın bir süredir beklenen basın toplantısı nihayet dün TSİ 21.00'da gerçekleşti. Dünyanın en büyük uzay ajansı NASA ve arama devi Google'ın ortak düzenledikleri toplantıda, Kepler Uzay Teleskobu'nun keşfettiği Kepler-90i isimli bir gezegen ilk kez duyuruldu.
Kepler-90i, bundan üç yıl önce 2014 yılında keşfedilen Kepler-90 isimli bir yıldızın yörüngesinde yer alıyor. Yıldızının etrafındaki bir tam yörüngeyi sadece 14.4 günde tamamlayan Kepler-90i, inanılmaz yüksek bir sıcaklığa sahip olan kayalık bir gezegen. Kepler Uzay Teleskobu'nun keşfettiği bu yeni gezegen Dünya'dan yaklaşık 2500 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor.
Kepler-90i'nin keşfini özel kılan şey ise gezegenin Kepler-90 sisteminde keşfedilen sekizinci gezegen olması. Zira bugüne kadar kendi Güneş Sistemimiz haricinde hiçbir yıldızın etrafında yediden fazla gezegen keşfedilememişti. Yani Kepler-90 sistemi, gezegen sayısını 8'e çıkararak içerisinde en çok gezegenin yer aldığı iki Güneş Sisteminden birisi oldu.
Kepler-90 ve Güneş Sistemimizin karşılaştırılması:
Kepler-90i, bundan üç yıl önce 2014 yılında keşfedilen Kepler-90 isimli bir yıldızın yörüngesinde yer alıyor. Yıldızının etrafındaki bir tam yörüngeyi sadece 14.4 günde tamamlayan Kepler-90i, inanılmaz yüksek bir sıcaklığa sahip olan kayalık bir gezegen. Kepler Uzay Teleskobu'nun keşfettiği bu yeni gezegen Dünya'dan yaklaşık 2500 ışık yılı uzaklıkta bulunuyor.
Kepler-90i'nin keşfini özel kılan şey ise gezegenin Kepler-90 sisteminde keşfedilen sekizinci gezegen olması. Zira bugüne kadar kendi Güneş Sistemimiz haricinde hiçbir yıldızın etrafında yediden fazla gezegen keşfedilememişti. Yani Kepler-90 sistemi, gezegen sayısını 8'e çıkararak içerisinde en çok gezegenin yer aldığı iki Güneş Sisteminden birisi oldu.
Kepler-90 ve Güneş Sistemimizin karşılaştırılması:
Kepler-90i'nin keşfini farklı kılan bir diğer özellik ise keşfin tamamen yapay zeka yardımıyla yapılmış olması. NASA, bir süre önce Google ile bazı anlaşmalar yapmış ve arama devinin makine öğrenme algoritmalarını Kepler Uzay Teleskobu'ndan elde edilen veriler üzerinde test etmeye başlamıştı. Kepler-90i gezegeni de işte bu çalışmaların adeta bir meyvesi oldu.
NASA'nın Kepler-90 sistemiyle ilgili hazırladığı video:
"Kepler-90i görmek isteyeceğiniz türde bir yer değil."
Basın toplantısında Kepler-90i ile ilgili konuşan astronom Andrew Vanderburg, gezegenin yaşanılabilir bir yer olmadığını ifade ederken, "Kepler-90i kesinlikle ziyaret etmek isteyeceğiniz türde bir yer değil." sözlerini kullanıyor.
Gezegenin nasıl keşfedildiğiyle ilgili de konuşan Vanderburg,"Kepler Uzay Teleskobu'ndan elde ettiğimiz yaklaşık 35 bin güçlü sinyali astronomlarımız teker teker kontrol etmişti. Ancak bazı zayıf ve çok ümit vaat etmeyen sinyalleri atladılar. Google'ın yapay zekası işte bu zayıf sinyalleri kontrol ederek Kepler-90i'yi keşfetti." şeklinde konuşuyor. Vanderburg son olarak yapay zekanın uzay araştırmalarında gelecekte çok daha büyük etkilere sahip olacağını söylüyor.
Ayrıca Bkz. "Juno uzay aracı, Jüpiter'in dev girdaplarını işte böyle görüntüledi"
NASA'nın 2009 yılında uzaya fırlattığı Kepler Uzay Teleskobu, geride bıraktığımız 8 yıl içerisinde toplamda 4000'den fazla aday ve yaklaşık 2500 onaylanmış gezegen keşfine imza attı. Bu gezegen kataloğuna her geçen yıl yenilerini eklemeye devam eden Kepler'in, yaşanılabilir bölge sınırlarında keşfettiği gezegen sayısı ise yaklaşık 30. Bakalım yapay zekanın da yardımıyla Kepler'in gezegen katoluğu hızla genişlemeye devam edecek mi.
https://www.nasa.gov/press-release/artificial-intelligence-nasa-data-used-to-discover-eighth-planet-circling-distant-star Yorum Yaz Paylaş Tweetle
Senin zihniyetinde 300 yil once newtonun gezegen hareketlerini aciklamak icin harcadigi bir omur emekde israfti, bos isti. Gercek yasamda asla kullanilmayacak seylerdi. Ama onun gezegenleri aciklayan matematigi calculus bugunki muhendisligin teknolojinin en temelidir, calculus olmadan modern muhendislik mumkun olamaz. Bati newton a sovelyalik payesi verip calismalarini el ustunde tutarken, senin dedelerin newton gibi yildizlari matematikle bilimle inceleyen takuyiddin in rasathanesini topa tutarak yikmisti. Bugun aradaki buyuk gelismislik farkinin en onemli nedeni bu zihniyet farki iste. Sen nasa ve google in o gezegen arastirmasini bos is sanirsim lakin o arastirmalarla bir suru yeni teknik, bilimsel bilgi ve kesifler ortaya cikiyor. Sen burda klavye basinda cemkirirken, her arastirmada ortaya cikan o yeni bilgilerin, tekniklerin toplami batinin ustunlugunu bir 300 yil daha ileri tasiyor.
Yok, ışık hızına ulaşılsa o dedikleriniz gerekmiyor. Herkes önce bu yanılgıya düşüyor lakin Einstein neredeyse 100 yıl önce anlattı, yazdı çizdi, zamanın göreceliliği falan. Işık hızında gidebilen uzay gemisi olsa, mürettabat için her yere ama her yere ulaşım sadece göz açıp kapama süresi kadar sürerdi. Yani ışık hızı olduktan sonra 2500 yıl mesafeymiş, 10.000 yıl mesafeymiş farketmezdi. Ama şuan ki matematik fizik bilgimizle hiç bir cismin ışık hızına ulaşamayacağı sadece yaklaşabileceği ön görülüyor. Eğer ışık hızının %99'u kadar hızla gidilse yaklaşık 7'de 1'i olan 357 yılda ulaşılırdı. Ha ama bu mürettebat için geçerli olan zaman. Biz izleyiciler için ise yaklaşık 2525 yıl civarı sürerdi onların oraya ulaşmaları.
Ha yine aslında işin detaylarına girersek, ışık hızıyla aslında her yere de öyle göz açıp kapamayla ulaşamazdık. Onu da açıklayayım. Tamam hiç bir madde ışıktan hızlı hareket edemez kuralını kabul ediyoruz. Ama uzayın bir bölümü ışıktan hızlı genişliyor. Zaten bu sebeple ne yazık ki uzayın hiç bir zaman belli bir uzaklığından fazlasını göremiyoruz. Hani ne kadar uzağa bakarsak o kadar geçmişi görürüz ya. Ama belli bir mesafeden sonra oradaki cisimlerin ışığının bile bize yaklaşamayacağı kadar hızlı bir genişleme meydana geldiğinden bir noktasından sonra kör oluyoruz. Kara delikler gibi. Kara delikler içinde belli bir noktası vardır, orayı geçtiğinizde ışık hızıyla bile kaçmaya kalksanız kaçamazsınız. Bu sebeple ışık bile kaçamadığından zaten karanlıktır, ne olduğunu öğrenemiyoruz.
Kara deliklerle ilgili bilgiyi belki hawking radyasyonu, sicim teorisi, bilginin asla kaybolmaması gibi araştırmalarla anlayabiliriz, bakarak asla göremeyeceğimiz, ışık hızıyla asla ulaşamayacağımız mesafelere ise ancak uzayı bükerek(solucan delikleri, 4.boyut ile ulaşabiliriz) Düz kağıt üzerindeki 2 boyutlu flatlanders'ın, 3. boyut sayesinde kağıdı kıvırarak, bir ucundan diğer ucuna ulaşabilmesi gibi, biz de 4. boyut ile 3 boyut üzerinde anlık mekan değişimleri sağlayabiliriz.