Japonya'nın özel Ay görevi yine başarısız oldu

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

Japonya'nın özel Ay görevi yine başarısız oldu — Japonya merkezli özel uzay şirketi **ispace**, Ay’a yumuşak iniş yapma hedefiyle gönderdiği ikinci uzay aracında da başarıya ulaşamadı. “**Resilience**” adlı iniş aracı, 6 Haziran sabahı erken saatlerde Ay yüzeyine çarparak başarısız oldu. Bu gelişme, şirketin 2023’teki ilk başarısız denemesinden sonra ikinci büyük hayal kırıklığı olarak kayıtlara geçti.

Donanım arızası nedeniyle başarısız oldu

“Resilience”, Ay’ın kuzey bölgelerinden biri olan Mare Frigoris üzerine yumuşak iniş yapmayı hedefliyordu. Ancak araçtan alınan telemetri verileri, planlanan inişten yaklaşık bir buçuk dakika önce kesildi. Bu kesinti, ekipman arızasına işaret ederken inişin başarıyla tamamlanamadığı kısa sürede anlaşıldı.

Sorun lazer ölçüm cihazında

İlk değerlendirmelere göre, iniş aracının lazerli mesafe ölçüm sistemi, yüzeye olan mesafeyi zamanında ve doğru şekilde ölçemedi. Bu gecikme, aracın yeterince yavaşlayamamasına neden oldu ve ispace mühendislerine göre bu durum “sert iniş” ile sonuçlandı. Aracın bu çarpışmadan sağ çıkmış olması ihtimali ise oldukça düşük.

Taşınan yükler Ay’a ulaşamadı

Bunun dışında araç, Tayvan’dan derin uzay radyasyon ölçüm cihazı, Japonya'dan hidrojen-oksijen üretim teknolojisi ve Malezya merkezli bir biyoteknoloji şirketinin Ay’da alg üretim deneyi gibi gelecekteki insanlı görevler için kritik önem taşıyan teknolojik yükler de barındırıyordu.

ispace’in 15 Ocak'ta SpaceX Falcon 9 roketiyle fırlattığı ve “Hakuto-R Mission 2” olarak adlandırdığı bu görev, 2023’teki ilk denemenin ardından geliştirilen yeni nesil bir iniş aracıyla gerçekleştiriliyordu. İlk görevde araç, Ay yüzeyindeki bir krater kenarını düzlük sanarak hızını yanlış ayarlamış ve yere çarparak parçalanmıştı. Şirket, bu deneyimden edindiği derslerle ikinci görevi planlamıştı. Ancak bu kez de lazerli iniş sistemindeki veri gecikmesi benzer bir sonla neticelendi.

Pes etmek yok

Her ne kadar iki deneme de başarısızlıkla sonuçlansa da, ispace pes etmiyor. CEO Hakamada, “Öncelikle, gözlemlediğimiz fenomenin temel nedenini bulmalıyız, ardından bunları Mission 3 ve Mission 4'te kullanmalıyız” dedi.

Resilience başarılı olsaydı, Japonya için ikinci yumuşak Ay inişi olacaktı. Japonya'nın ulusal uzay ajansı JAXA, SLIM uzay aracını Ocak 2024'te güvenli bir şekilde indirmişti.

ispace, 2027'de Apex 1.0 adlı daha büyük ve daha yetenekli bir iniş aracı kullanacak olan Mission 3 ve Mission 4 adlı iki Ay misyonu başlatmayı planlıyor. Bu iniş aracı, 2 ton ağırlığında olacak.