Ay’da gün doğumu nasıl görünüyor? İşte muhteşem fotoğraf

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

Ay’da gün doğumu nasıl görünüyor? İşte muhteşem fotoğraf — Özel uzay şirketi **Firefly Aerospace**’in **Blue Ghost** iniş aracı, Ay yüzeyindeki ilk **gün doğumunu** görüntüledi. NASA’nın Commercial Lunar Payload Services (CLPS) – Ticari Ay Yükü Hizmetleri programı kapsamında Ay’a iniş yapan araç, bilimsel görevine hızla başladı.

Ay’da gün doğumu neden bu kadar farklı?

Blue Ghost, 2 Mart tarihinde Ay’ın kuzeydoğusundaki Mare Crisium (Kriz Denizi) bölgesine başarılı bir şekilde iniş yaptı. İnişin ardından Firefly, Blue Ghost’un Ay yüzeyinde çektiği ilk fotoğrafları kamuoyuyla paylaştı. İlk görseller kalite olarak biraz düşüktü. Ancak aracın X-band antenin devreye girmesiyle yüksek kaliteli ilk fotoğraf paylaşıldı. Bu fotoğrafın ana konusu ise Ay yüzeyindeki gün doğumu.

Dünya’da atmosfer, Güneş ışığını dağıtarak gökyüzünü mavi veya farklı tonlardaki renklerde gösterir. Ancak Ay’da atmosfer bulunmadığı için gökyüzü tamamen siyah kalırken Güneş, çevresinde herhangi bir renkli hale olmadan saf beyaz bir ışık kaynağı gibi görünüyor. Dünya’daki atmosfer sadece ışığı saçmakla kalmaz, aynı zamanda dolaylı ışık oluşturur. Atmosferde dağılan ışık, nesnelerin gölgelerine de dolaylı olarak ulaşır, böylece gölgeler tam siyah değil, daha yumuşak ve geçişli olur. Bu, Ay'da olmayan bir özellik. Bu yüzden bazı kraterler hiç Güneş ışığı almamış olabiliyor.

Bu görevler çok önemli

Blue Ghost, Ay yüzeyinde toplam 14 Dünya günü boyunca aktif çalışacak. Bu süre, Ay'daki bir gündüz periyoduna karşılık geliyor. Ay'da bir tam gün (gündüz ve gece döngüsü) yaklaşık 29 Dünya günü sürerken, bunun yaklaşık 14 günü gündüz, 14 günü ise gece yaşanıyor. NASA'nın CLPS programı kapsamındaki görevlerin temel amacı insanlı Artemis görevleri için bilimsel veriler oluşturmak.

Öte yandan Blue Ghost yalnız değil. NASA'nın CLPS programı kapsamında çalışan başka özel şirketler de Ay’a iniş yapmaya hazırlanıyor. Örneğin, ABD merkezli Intuitive Machines’in Athena IM-2 iniş aracı, 6 Mart'ta Ay’ın güney kutbu yakınlarına iniş yapmayı planlıyor. Öte yandan, Japon şirket ispace tarafından geliştirilen Resilience iniş aracı da mayıs veya haziran ayında Ay yüzeyine ulaşmayı hedefliyor.