Çin, elektrikli kamyonlarda atağa kalktı: Hedef yeniden Batı

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

Çin, elektrikli kamyonlarda atağa kalktı: Hedef yeniden Batı — Çin, **dizel kamyonları** beklenenden çok daha hızlı bir şekilde **elektrikli modellerle** değiştirmeye başladı. Bu dönüşüm, küresel yakıt talebini ve ağır nakliyatın geleceğini önemli ölçüde etkileyebilir.

2020 yılında Çin’de yeni kamyonların neredeyse tamamı dizel kullanıyordu. Ancak 2025’in ilk yarısında bataryalı ağır hizmet kamyonları yeni ağır kamyon satışlarının yüzde 22’sini oluşturdu. Bu oran 2024’ün aynı döneminde yalnızca yüzde 9,2’ydi. İngiliz araştırma şirketi BMI, elektrikli ağır hizmet kamyonlarının bu yıl yeni satışların neredeyse yüzde 46’sına, önümüzdeki yıl ise yüzde 60’a ulaşacağını öngörüyor. Çin’in kamyon filosu hâlâ ağırlıklı olarak dizel ile çalışıyor olsa da durum hızla değişiyor.

Ağır hizmet kamyonlar, modern ekonomilerin temel taşlarını taşıyor ve küresel karbon emisyonlarına ciddi katkıda bulunuyor. 2019’da karayolu taşımacılığı, taşımacılıkla ilgili karbon emisyonlarının üçte birini üretti. Bataryaların ağırlığı nedeniyle elektrikli modellere geçiş uzun süre zor görülmüş, LNG ise daha temiz bir ara çözüm olarak öne çıkmıştı.

Ancak son bilgilere göre elektrikli kamyonlar artık Çin'de LNG modellerinden daha fazla satılıyor. Yeni kamyon satışlarında elektrikli araçların payı, düşen fiyatlarla 2024’te yüzde 8’den 2025 Ağustos’unda yüzde 28’e çıktı ve beş ay boyunca LNG’li modelleri ardı ardına geride bıraktı.

İlk maliyet yüksek, sonrası avantaj

Geçişi hızlandıran başlıca etkenler arasında devlet teşvikleri ve hızla genişleyen şarj altyapısı yer alıyor. 2024’te eski ağır hizmet kamyonlarını yenileriyle veya elektrikli modellerle değiştirenlere yaklaşık 19 bin dolara kadar destek verildi. Pekin ve Şanghay, ağır hizmet kamyonlarını dakikalar içinde şarj edebilen istasyonlar kurarken, CATL de Mayıs ayında batarya değişim sistemini devreye alıp 150 bin kilometrelik otoyol ağına yayılacak bir istasyon zinciri planladı.

ABD Enerji Bilgi İdaresi verilerine göre, Çin’in dizel tüketimi Haziran 2024’te günlük 3,9 milyon varile düştü. Bu, bir önceki yıla göre yüzde 11 azalma ve 2021 ortalarından bu yana görülen en büyük düşüş. Bu gerileme kısmen LNG ve elektrikli ağır hizmet kamyon kullanımındaki artışı yansıtıyor. Araştırma şirketi Rhodium, Çin'in elektrikli kamyonlarının halihazırda günlük 1 milyon varilden fazla petrol talebini azalttığını tahmin ediyor.

Çin, elektrikli kamyon pazarını da domine edecek

Sany Heavy Industry, 2026’da elektrikli ağır hizmet kamyonlarını Avrupa’ya ihraç etmeyi planlıyor. Şirket, halihazırda bazı elektrikli kamyonlarını ABD, Tayland ve Hindistan gibi Asya ülkeleri ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne ihraç etti.

Çinli EV üreticisi BYD, Macaristan’da elektrikli kamyon ve otobüs fabrikası kuruyor ve 2040’a kadar Avrupa’da yeni kamyon emisyonlarını 2019 seviyesine göre yüzde 90 azaltmayı hedefliyor. Ancak McKinsey'ye göre Avrupa'da sıfır emisyonlu kamyonların fiyatları, dizel kamyonlara alternatif olabilmeleri için yaklaşık yarı yarıya düşmeli.