Anlık Bildirim

Güneş Sistemi’nde kayıp dev: Dokuzuncu Gezegen’in ipuçları bulundu

Gökbilimciler uzunca bir süredir Güneş Sistemi’nin dış tarafında başka bir gezegenin olduğunu düşünüyor. Yapılan yeni araştırma ise Dokuzuncu Gezegen’e dair yeni bulguları ortaya çıkardı.

Güneş Sistemi’nde kayıp dev: Dokuzuncu Gezegen’in ipuçları Tam Boyutta Gör
Gökbilimciler, uzun süredir varlığı sadece teorilerle desteklenen Dokuzuncu Gezegen’in izine nihayet rastlamış olabilir. Tayvan’daki National Tsing Hua Üniversitesi’nden Terry Long Phan liderliğindeki ekip, 23 yıl arayla elde edilen iki kızılötesi gökyüzü verisini karşılaştırarak, Güneş'ten yüzlerce astronomik birim (AU, Dünya ile Güneş arasındaki ortalama mesafe) uzaklıkta yavaşça hareket eden gizemli bir cisme ulaştı. Elde edilen bulgular, Dokuzuncu Gezegen’e dair şimdiye kadarki en güçlü veriler olabilir.

2016 yılında Caltech'ten Michael Brown ve Konstantin Batygin’in ortaya attığı Dokuzuncu Gezegen hipotezi, Neptün ötesindeki Kuiper Kuşağı’nda gözlemlenen sıra dışı yörüngeleri açıklamak için geliştirilmişti. Plüton gibi cüce gezegenlerin ve diğer buzlu cisimlerin alışılmadık hizalanmaları, uzaklarda büyük bir gök cisminin yerçekimsel etkisiyle açıklanıyordu. Ancak bu cisim aşırı uzakta olduğu için doğrudan tespiti son derece zor.

Arşiv verilerinden sürpriz çıktı

Phan ve ekibi, NASA’nın 1983 yılında gerçekleştirdiği Infrared Astronomical Satellite (IRAS) taraması ile Japonya’nın 2006-2011 yılları arasında görev yapan AKARI uydusunun verilerini inceledi. Hedef, IRAS verilerinde görülen bir cismi AKARI verilerinde yaklaşık 23 yıl sonraki konumuyla eşleştirmekti. Ekip, bilinen cisimleri eledikten sonra hesaplamalara oldukça uyan bir aday tespit etti. Bu; Dokuzuncu Gezegen’e işaret ediyordu.

Yavaş hareket eden, parlaklığı düşük bu cisim, hem IRAS hem de AKARI gözlemlerinde yer alıyor. Üstelik AKARI verilerindeki yıllık paralaks etkisi de dikkate alınarak yapılan inceleme, bu gökcismine dair güvenilirliğin artmasını sağladı. Ancak yörüngesi henüz net değil; bu nedenle gezegenin kimliğini kesinleştirmek için daha fazla gözlem gerekiyor.

Şüpheler de var

Güneş Sistemi’nde kayıp dev: Dokuzuncu Gezegen’in ipuçları Tam Boyutta Gör
Caltech’ten astronom Brown — 2016’da Dokuzuncu Gezegen hipotezini ilk ortaya atan isimlerden biri — yeni çalışmada tespit edilen kızılötesi noktanın gerçekten Dokuzuncu Gezegen olduğuna ikna olmuş değil. Çalışmaya doğrudan katılmayan Brown, Science dergisine yaptığı açıklamada, sinyalin yörüngesini hesapladığını ve cismin Güneş Sistemi’nin düzlemine yaklaşık 120 derece eğimli bir yörüngede bulunduğunu belirtti. Oysa Dokuzuncu Gezegen’in öngörülen eğimi yalnızca 15 ila 20 derece. Bu büyük fark, söz konusu cismin bilinen gezegenlerin yörünge düzleminden hem açı hem yön bakımından tamamen farklı bir şekilde hareket ettiğini gösteriyor. “Bu onun orada olmadığı anlamına gelmiyor, ama Dokuzuncu Gezegen olmadığı anlamına geliyor,” diyen Brown, bu cismin Güneş Sistemi üzerindeki etkiler açısından beklenen özellikleri taşımadığını vurguladı.

Tespit için ek gözlemler gerekiyor

Öte yandan Phan, “Adayın konumunu öğrendikten sonra, mevcut büyük optik teleskoplarla daha uzun bir pozlama onu tespit edebilir” dedi. Özellikle Şili’deki dört metrelik Blanco teleskobuna bağlı Dark Energy Camera, bu gözlemler için uygun araçlardan biri. Önümüzdeki yıllarda devreye girecek olan Vera C. Rubin Gözlemevi ve Nancy Grace Roman Uzay Teleskobu gibi yeni nesil gözlem araçları bizi Dokuzuncu Gezegen’e yaklaştırabilir.

Phan’ın analizine göre söz konusu cisim, Neptün’den bile daha büyük olabilir. Bu da bilim insanlarını şaşırtan bir gelişme çünkü ilk başta “süper-Dünya” boyutlarında bir gezegen aranıyordu.

Önceki araştırmalar, Jüpiter ve Satürn boyutundaki gezegenlerin çok uzak mesafelerde bile tespit edilebildiğini ortaya koysa da Neptün büyüklüğünde bir gezegen gözden kaçmış olabilir.

Nereden geldi?

Potansiyel Dokuzuncu Gezegen’in somut keşfi için en büyük engellerden birisi yörüngesi ve haliyle konumu. Araştırmacılara göre Güneş'ten yaklaşık 280 AU ile 1,120 AU arasında bir uzaklıkta bulunuyor.

Bu potansiyel gezegenin kökeni de bir diğer gizem. Eğer gerçekten Güneş Sistemi’ne aitse, başlangıçta gaz devlerinin oluştuğu bölgede şekillenip daha sonra Jüpiter ya da Satürn gibi büyük gezegenlerin çekim etkisiyle dışa savrulmuş olabilir. Bir başka ihtimalse, Güneş'in çok erken dönemlerinde başka bir yıldız sisteminden kopup yakalanmış “serseri bir gezegen” olması.

Kaynakça https://www.techspot.com/news/107802-astronomers-spot-possible-planet-nine-data-spanning-23.html https://www.livescience.com/space/planets/astronomers-identify-first-good-candidate-for-controversial-planet-nine-deep-in-our-solar-system Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,
istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz:
DH Android Uygulamasını İndir DH iOS Uygulamasını İndir
Sorgu:

Editörün Seçtiği Sıcak Fırsatlar

Sıcak Fırsatlar Forumunda Tıklananlar

Tavsiyelerimiz

Yeni Haber
şimdi
Geri Bildirim