NASA’nın teleskobu tüm gökyüzünün fotoğrafını çekmeye başladı

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

NASA’nın teleskobu tüm gökyüzünün fotoğrafını çekmeye başladı — **NASA**’nın yeni nesil uzay teleskobu **SPHEREx**, haftalar süren hazırlık ve kalibrasyon sürecinin ardından 1 Mayıs itibarıyla bilimsel görevine resmen başladı. Yörüngeden tüm gökyüzünü tarayacak olan teleskop, **her gün** **3.600 benzersiz görüntü** yakalayarak evrenin en kapsamlı üç boyutlu haritasını oluşturmayı hedefliyor. NASA, SPHEREx’in yakaladığı ilk görselleri de paylaştı.

Eşi benzeri görülmemiş bir gökyüzü haritası

11 Mart’ta fırlatılan SPHEREx (Spectro-Photometer for the History of the Universe, Epoch of Reionization, and Ices Explorer), 25 aylık görev süresi boyunca Dünya çevresinde 11.000’den fazla tur atacak. Günde ortalama 14,5 kez kutuplar üzerinden geçerek yaptığı gözlemler, yalnızca belirli bölgeleri değil, tüm gökyüzünü kapsayacak şekilde planlandı. Günler geçtikçe ve Dünya, Güneş etrafında hareket ettikçe, SPHEREx'in görüş alanı da değişecek, böylece altı ay sonra gözlemevi uzaya her yönden bakmış olacak.

Büyük Patlama'nın hemen sonrası araştırılıyor

SPHEREx'in ana hedeflerinden biri, evrenin oluşumunun ilk saliselerinde gerçekleştiği düşünülen "kozmik enflasyon" olayına dair ipuçlarını ortaya çıkarmak. Evrenin atomdan bile küçük bir noktadan, trilyon kat trilyon büyüklüğe genişlemesine neden olan bu kısa ama yoğun dönem, halen büyük ölçüde gizemini koruyor. NASA’ya göre bu bilmecenin cevabı galaksilerin konumlarında yatıyor. Şimdiye kadar bilinen hiçbir olay, kozmik enflasyonu başlatmak için gereken muazzam enerjiyi açıklayamıyor. Bu yüzden bu olayı incelemek, evrenin nasıl çalıştığını daha derinlemesine anlamak için eşsiz bir fırsat sunuyor.

SPHEREx yalnızca galaksilerin konumlarını değil, aynı zamanda bu yapıların bileşimini de ortaya çıkaracak. 102 farklı kızılötesi dalga boyunda gözlem yapabilen teleskop, insan gözüyle görülemeyen ışınları analiz ederek uzak galaksilere olan mesafeleri, zaman içindeki ışık dağılımını ve yıldızlararası bulutlardaki yaşam bileşenlerini tespit edecek.

Bu kapsamda SPHEREx’in, Samanyolu Galaksisi’nde 9 milyondan fazla yıldızlararası bulutu inceleyerek su ve diğer yaşamsal moleküllerin dağılımını haritalandırması bekleniyor. Bilim insanları, Dünya’nın okyanuslarındaki suyun kökeninin Güneş’in oluştuğu yıldızlararası buluttaki buzlu toz tanelerine dayandığını düşünüyor.