Plastik atıkları tek adımda benzine çeviren devrimsel yöntem

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

Plastik atıkları tek adımda benzine çeviren devrimsel yöntem — ABD ve Çinli bilim insanları, toksik **plastik atıkları** tek adımda ve oda sıcaklığında **petrol ürünlerine** dönüştüren bir yöntem geliştirdi. Araştırmacılar, bu yöntemin **yüzde 95’in üzerinde verimlilik** sağladığını ve geleneksel yöntemlere kıyasla daha az enerji, daha az ekipman ve daha az adım gerektirdiğini vurguladı.

Tek aşama ve yüksek verimlilik

Yöntemin sonunda ortaya çıkan ürünler arasında benzin bileşenleri, kimyasal hammaddeler ve hidroklorik asit bulunuyor. Bu durum, elde edilen ürünün sadece yakıt olarak değil su arıtımı, metal işleme, ilaç ve gıda üretimi gibi alanlarda da kullanılabileceğini gösteriyor. Araştırmacılar karma plastik atıkların oda sıcaklığı ve basıncında, tek adımda yüksek kaliteli benzine dönüştürülmesinin bir ilk olduğunun altını çiziyor.

Dünyadaki plastik atıkların büyük çoğunluğunu polietilen ve polipropilen gibi poliolefinler oluşturuyor. Küresel plastik üretiminin yaklaşık yarısını bu malzemeler kapsarken bir diğer önemli grup olan polivinil klorür (PVC), üretimin yaklaşık yüzde 10’unu oluşturuyor. Bu plastikler, ambalaj malzemelerinden tıbbi cihazlara, borulardan ev aletlerine kadar çok geniş bir kullanım alanına sahip.

PVC’nin zorluğu aşıldı

Plastik üretimi küresel olarak 10 milyar ton seviyesine ulaşmış durumda ve büyük kısmı geri dönüştürülemeyen atık olarak doğaya karışıyor. PVC üretiminde ise kanserojen maddelerin kullanıldığı biliniyor. Bu nedenle geleneksel plastikten enerji üretim yöntemleri, PVC’yi işlemden önce klor giderme işlemine tabi tutmak zorunda. Bu adım, yüksek sıcaklık ve yüksek enerji gerektiriyor, dolayısıyla sürecin verimliliği düşüyor.

Ayrıca, elde edilen hidroklorik asit güvenle nötralize edilebiliyor ve birçok modern endüstride hammadde olarak yeniden kullanılabiliyor. Mevcut hidroklorik asit üretimi ise yüksek sıcaklık ve yüksek enerji gerektiren çok aşamalı süreçler üzerinden yürütülüyor.

Deneylerde, yumuşak PVC boruların dönüşüm verimliliği yüzde 95, sert PVC borular ve PVC kabloların verimliliği ise yüzde 99 olarak ölçüldü. Karma PVC ve poliolefin atık karışımlarında ise, 30–80 derece arasında verimlilik yüzde 96 seviyelerine ulaştı. Araştırmacılar, sistemin endüstriyel ölçeğe uyarlanabileceğini söylüyor.