Astronomi dünyası, şimdiye kadar karşılaşılan en tuhaf kozmik nesneyle karşılaşmış olabilir. NASA’nın Chandra X-ışını teleskobu, içinde bulunduğumuz Samanyolu galaksisinde yaklaşık 15.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan gizemli bir cismin hem radyo dalgaları hem de X-ışınları yaydığını tespit etti. ASKAP J1832-0911 adı verilen bu nesne, her 44 dakikada bir yaklaşık iki dakika boyunca hem radyo dalgalarında hem de yüksek enerjili X-ışınlarında ani parlamalar yapıyor.
“Gördüğümüz hiçbir şeye benzemiyor”
Bu keşif, “uzun periyotlu geçici kaynaklar” (Long-Period Transients, LPT) olarak adlandırılan yeni nesne türlerinin X-ışını tayfında ilk kez gözlemlenmesi açısından büyük önem taşıyor. Daha önce sadece radyo dalgalarında tespit edilen LPT’lerin neden ve nasıl düzenli aralıklarla “açılıp kapanan” sinyaller yaydığı ise halen büyük bir bilinmezlik.
Curtin Üniversitesi’nden araştırma lideri Zieng (Andy) Wang, “Bu nesne daha önce gördüğümüz hiçbir şeye benzemiyor” diyerek keşfin ne denli sıradışı olduğunu vurguladı.
LPT’ler, radyo sinyallerini birkaç dakika veya birkaç saatlik aralıklarla kesintili biçimde yayan kozmik cisimler olarak ilk kez 2022 yılında keşfedildi. O tarihten bu yana dünya genelinde 10’dan fazla yeni LPT bulunmasına rağmen, ASKAP J1832-0911’in eşsiz özellikleri onu diğerlerinden farklılaşıyor.
İsmini Avustralya’daki Australian Square Kilometre Array Pathfinder (ASKAP) radyo teleskobundan alan bu gizemli cisim, radyo sinyallerinin yanı sıra Chandra teleskobuyla yapılan gözlemler sonucu X-ışını yaydığı anlaşıldı. Bu rastlantısal keşif, Chandra’nın dar görüş alanı ile ASKAP’ın geniş alan taraması arasındaki nadir zamanlama örtüşmesi sayesinde mümkün oldu.
Cismin doğası halen sırlarla dolu
Araştırma ekibi, ASKAP J1832-0911’in ölü bir yıldız olduğu görüşünde birleşiyor; ancak tam olarak ne tür bir yıldız olduğu henüz net değil. Güçlü manyetik alanlara sahip bir nötron yıldızı (magnetar) veya Güneş’in milyarlarca yıl sonra dönüşeceği türden beyaz cüce yıldız olma ihtimalleri üzerinde duruluyor.
Wang, “ASKAP J1832-0911, güçlü manyetik alanlara sahip ölü bir yıldızın çekirdeği olan bir magnetar olabilir ya da ikili bir sistemdeki iki yıldızdan biri, evriminin sonunda olan düşük kütleli ve yüksek manyetik alanlı bir beyaz cüce olabilir. Ancak, bu teoriler bile gözlemlediğimiz şeyi tam olarak açıklamıyor. Bu keşif yeni bir fizik türüne ya da yeni yıldız evrimi modellerine işaret edebilir.” diyor.
Araştırmacılar, en az bir uzun periyotlu geçici kaynağın (LPT) hem radyo dalgaları hem de X-ışınları yaydığını keşfetmenin, bu gizemli nesnelerin kökenini anlamamıza yardımcı olabileceğini umuyor. Çünkü X-ışınları, radyo dalgalarından çok daha yüksek enerjilidir; bu da ASKAP J1832-0911’in arkasındaki nesnenin her iki tür ışınımı da üretebilecek güçte olduğunu gösteriyor. Bu durum, olası kaynakların sayısını azaltarak, benzer özellikte daha fazla LPT’nin de bulunabileceğine işaret ediyor. Araştırmanın detayları prestijli bilim dergisi Nature’da yayımlandı.
Bu haberi ve diğer DH içeriklerini, gelişmiş mobil uygulamamızı kullanarak görüntüleyin:


13 Kişi Okuyor (1 Üye, 12 Misafir) 3 Masaüstü 10 Mobil
2504 kez okundu.
19 kişi, toplam 20 yorum yazdı.
HABERİN ETİKETLERİ
galaksi, samanyolu galaksisi ve