ABD, Google’ın reklam imparatorluğunu parçalamak istiyor

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

ABD, Google’ın reklam imparatorluğunu parçalamak istiyor — **ABD Adalet Bakanlığı** (DOJ), teknoloji devi **Google**’a karşı açtığı antitröst davasında önemli bir eşiği daha geçti. Mahkeme, şirketin **dijital reklam teknolojileri** alanında rekabete zarar verdiğine hükmetmişti. Şimdi ise gözler eylül ayında başlayacak olan ikinci aşama duruşmalarına çevrildi. DOJ’un hedefi net: Google’ın reklam teknolojisi işinin **iki temel bileşeninin satılması** yoluyla şirketin bu alandaki tekel gücünün kırılması.

DOJ, parçalamak istiyor

Google her ne kadar kamuoyunda hâlâ bir arama motoru şirketi olarak algılansa da, gerçekte dünyanın en büyük dijital reklamcısı konumunda. DOJ da bu nedenle Google’ın reklam teknolojileri altyapısına odaklanan bir davayla şirketin en karlı iş kolunu hedef almış durumda.

Mahkeme daha önce aldığı kararda, Google’ın reklam ağı şirketlerini (örneğin DoubleClick) satın almasının rekabete zarar verdiğine dair yeterli kanıt olmadığını belirtmişti. Ancak aynı karar, Google’ın reklam borsası (ad exchange) ve yayıncı reklam sunucusu (publisher ad server) alanındaki hakimiyetini hukuka aykırı bulmuştu.

DOJ’un yeni talepleri, Google’ın reklam teknolojilerinin merkezindeki iki bileşenin elden çıkarılmasını öngörüyor. Bunlardan ilki, reklam alanlarının alınıp satıldığı küresel bir açık artırma pazarı olan reklam borsası. Diğeri ise, yayıncıların kendi sitelerinde reklam gösterimini yönettikleri sunucu hizmeti.

Bu parçalama planı aşamalı ilerleyecek. İlk aşamada Google'ın, reklam teklif verilerinin gerçek zamanlı bir kısmını üçüncü taraflara açık hale getirmesi isteniyor. Google ise bu tür bir sistemin şu anda mevcut olmadığını ve sıfırdan geliştirilip açık kaynak haline getirilmesinin uygulanabilir olmadığını savunuyor.

Google uzlaşmacı bir tavırla karşı çıkıyor

Şirket, ayrıca satılması istenen sistemlerin büyüklüğüne de dikkat çekiyor. Danışmanlar, Google’ın reklam teknolojileri kolunun değerini 95 milyar dolara kadar çıkarıyor. Bu büyüklükte bir operasyonun satılması ve yönetilmesinin neredeyse imkânsız olacağı düşünülüyor.

Google, bu davayı da temyize götürmeyi planlıyor. Ancak öncesinde, mahkemenin belirleyeceği “çözüm süreci”nin tamamlanması gerekiyor. Mevcut durumda çözüm sürecinin olumlu sonuçlanması pek olası görünmüyor. Şirket, bazı veri paylaşım taahhütleri ve rekabete aykırı fiyatlandırma uygulamalarını sonlandırmayı teklif etti. Ayrıca, geçmişte kaldırılmış olan “son teklif hakkı” gibi uygulamaları yeniden getirmeyeceğine dair söz verdi.

Kıyamet gibi bir sonbahar

Google için önümüzdeki yaz görece sakin geçse de sonbahar oldukça sıcak olacak. Zira arama, reklam ve platformlar konusundaki üç rekabet davası da bu dönemde olacak. Arama motoru alanındaki çözümlerle ilgili kararın ağustos ayında, reklam teknolojileri davasının ise 22 Eylül'de başlaması planlanıyor. Buna ek olarak şirketin Play Store’daki rekabet davası da 2025’in sonlarına doğru gündeme gelecek.