NASA'nın emektar uzay teleskoplarından olan Spitzer, resmen Dünya'ya elveda dedi. Konuyla ilgili resmi bir açıklama yayınlayan NASA, Spitzer'in bugün (30 Ocak) son verilerini Dünya'ya gönderdiğini ve teleskobun artık tamamıyla kapatıldığını duyurdu.
Tarihin en güçlü uzay teleskoplarından birisi olan Spitzer, 25 Ağustos 2003 tarihinde uzaya fırlatılmıştı. Spitzer, görülebilir ve morötesi dalga boylarında çalışan Hubble'ın aksine evreni kızılötesi dalga boylarında gözlemliyordu. Dünyanın her tarafından bilim insanları, Spitzer sayesinde, evrenin optik teleskoplarla gözlenmesi mümkün olmayan bölgelerini keşfetme fırsatı yakaladı.
Aynı galaksinin iki farklı kızılötesi dalga boyunda görüntüsü:
NASA tarafından yapılan açıklamalara göre Spitzer bugüne dek yaklaşık 800 bin gökcismini inceledi ve 36 milyondan fazla işlenmemiş fotoğraf yakaladı. Uzay ajansı Spitzer'in elde ettiği verilerin dünya genelinde 4 binden fazla bilim insanı tarafından incelendiğini belirtiyor. Yine Spitzer verileri kullanılarak yaklaşık 9 bin farklı makale yayınlanmış.
Spitzer Uzay Teleskobu, 16 yıllık görev süresi içerisinde galaksiler, nebulalar ve daha birçok gökcisminin büyüleyici fotoğraflarını yakalamıştı. Dev teleskobun marifetleri elbette fotoğraf çekmekle de sınırlı değildi. Spitzer, kendisini dizayn eden mühendislerin beklentilerini de aşarak birçok inanılmaz keşfe imza attı. Bunların arasında TRAPPIST-1 sisteminde, yaşanılabilir olma potansiyeline sahip beş farklı Dünya benzeri gezegen keşfetme gibi müthiş bir başarı da yer alıyor. Spitzer ayrıca uzay araştırmaları tarihinde bir ilke imza atarak bir ötegezegenin atmosferini incelemeyi başarmış ve gezegen biliminde yeni bir sayfayı aralamıştı.
NASA'lı bilim insanları Spitzer'i aslında beş yıllık bir misyon için tasarlamıştı. Beklentilerin üzerinde bir performans gösteren Spitzer, bulunduğu ilginç yörünge nedeniyle her yıl Dünya'dan biraz daha uzaklaşıyor. NASA'nın ifadelerine göre teleskop şu anda Yeryüzü'nden 265 milyon kilometre uzaklıkta yer alıyor. Uzay ajansı, teleskobun her yıl artan bu uzaklığının kapatma kararındaki en büyük etken olduğunu söyledi.
Spitzer Uzay Teleskobu, kızılötesi gözlemin Dünya'ya yakın bölgelerde verimli olmaması nedeniyle Yeryüzü'ne epey uzak bir konuma yerleştirilmişti. Spitzer, Dünya'nın etrafında değil de Dünya'yı takip eden bir yörüngede bulunuyor. Yani direkt olarak Güneş'in yörüngesine yerleştirilmiş de diyebiliriz. Spitzer'in yörüngesini gösteren temsili videoya aşağıdaki pencereden göz atabilirsiniz.
Spitzer, Dünya'dan daha yavaş bir hızla hareket ettiği için aradaki mesafe her yıl yaklaşık 15 milyon kilometre artıyor. Bu da belli bir süre sonra, kaçınılamaz bir şekilde, Dünya ile Spitzer arasına Güneş'in gireceği anlamına geliyor. Bu durum gerçekleştiğinde Spitzer'in uzun bir süreliğine Dünya ile direkt iletişim kurma şansı kalmayacak. Ancak NASA'nın ifadelerine göre Spitzer'in şu anki 265 milyon kilometrelik uzaklığı da zaten 'kusursuz bir iletişimi' neredeyse imkansızlaştırmış durumda.
James Webb, Spitzer'in yerini alacak
Spitzer'in direkt varisi olarak değerlendirebileceğimiz James Webb, herhangi bir aksilik olmadığı takdirde önümüzdeki yıl uzaya fırlatılacak. Çok daha gelişmiş teknolojilerle donatılan James Webb'in, Spitzer'in mirasını bir adım öteye taşıması bekleniyor. Spitzer'in keşfettiği ötegezegenler, galaksiler ve diğer gökcisimleri James Webb'in yeni gözleriyle çok daha detaylı bir şekilde incelenebilecek.
Diğer taraftan Spitzer verilerinin analizleri de elbette henüz tamamlanmış değil. NASA, yüzlerce astronomun önümüzdeki yıllarda Spitzer verilerini incelemeye devam edeceğini söyledi. Birçok yeni keşif bizleri bekliyor olacak.
Bu haberi, mobil uygulamamızı kullanarak indirip,istediğiniz zaman (çevrim dışı bile) okuyabilirsiniz: