Google'ın eski CEO'su uzaya veri merkezleri kurmak istiyor

Erdem Çınar

Film ve Dizi Editörü

Eric Schmidt uzayda veri merkezi kurmak istiyor — Yapay zeka teknolojileri daha da gelişip daha geniş kitlelere ulaştıkça, ihtiyaç duydukları enerji de katlanarak artıyor. Öyle ki bu yapay zekanın güç aldığı veri merkezlerinin yakında gezegendeki başlıca enerji tüketicilerinden biri hâline geleceği düşünülüyor. Bu da hem teknoloji şirketlerini, hem de yapay zeka alanında üstünlük kurmak isteyen ülkeleri yeni enerji kaynakları aramaya itiyor.

Bu arayışta öne çıkan alternatiflerden biri nükleer santraller fakat orta vadede onların da yetersiz kalmaya başlayacağı düşünülüyor. Çünkü bugün ABD'deki ortalama bir nükleer santral 1 gigawatt enerji üretiyor. Ancak daha şimdiden 10 gigawatt enerjiye ihtiyaç duyacak veri merkezleri kuruluyor. 2030 yılına geldiğimizde bu sayının 75 gigawatt'ı aşacağı düşünülüyor (Tabii AI kendi verimliliğini kayda değer ölçüde arttıracak bir seviyeye ulaşmazsa). Bu da nükleer santrallerin de orta ve uzun vadede yetersiz kalacağı anlamına geliyor.

Veri merkezlerinin çok yakın bir gelecekte karşılaşacağı bu enerji sıkıntısı, daha radikal çözümlerin gündeme gelmesine sebep oluyor. Bu radikal çözümlerden biri de eski Google CEO'su Eric Schmidt tarafından hayata geçirilmeye çalışılan uzaya veri merkezleri kurma projesi.

Eric Schmidt, Başına Geçtiği Relativity Space'i Yeni Bir Yola Sokuyor

2000'lerin başında Google CEO'su olarak görev yapan Schmidt, kısa süre önce uzay şirketi Relativity Space'in en büyük hissedarı hâline geldi ve CEO olarak şirketin başına geçti. Schmidt'in bu yeni şirketindeki başlıca misyonu, yapay zekanın yoğun enerji ihtiyacını karşılayacak veri merkezleri kurmak. Schmidt'e göre bunun için Dünya'da kurulacak veri merkezleri yeterli olmayacak. Bu yüzden çözümü uzayda aramamız gerekiyor.

Eric Schmidt'in veri merkezlerini Dünya yerine yörüngeye kurmak istemesinin başlıca sebebi, yörüngede bu veri merkezlerine sağlanabilecek güneş enerjisinin çok daha yüksek olması.

Yörüngede kurulacak bir güneş enerjisi tesisi, Dünya'dakinin aksine 7/24 Güneş ışığı alıyor olacak. Ayrıca hem atmosferde yaşanan kayıptan hem de yüzeydeki doğal şartlardan kaynaklanan kayıplardan kurtulmuş olacak. Tüm bunlar hesaba katıldığında, yörüngede toplanacak güneş enerjisinin Dünya'dakinden 8-9 kat daha fazla olabileceği düşünülüyor. Schmidt'in ilk bakışta çılgınca görünen bu projesi de bu ekstra güç potansiyeline bel bağlıyor.

Tabii bu projenin hayata geçirilebilmesi için hem bu veri merkezlerini yörüngeye taşıyacak araçların, hem de o veri merkezlerindeki veriyi Dünya'ya aktaracak teknolojilerin geliştirilmesi gerekiyor. Relativity Space'in şu ana kadar ortaya koyduğu işler, bunları hayata geçirebilecek kapasiteye henüz sahip olmadığını gösteriyor. Ancak Eric Schmidt'in ortaya koyduğu bu proje, yakında yaşanabilecek gelişmlere dair bir şablon sunması itibarıyla kıymet taşıyor.