Güneş enerjisini uzaydan Dünya’ya ışınlamak artık hayal değil

Erdem Çınar

Film ve Dizi Editörü

Güneş enerjisini uzayda toplayıp Dünya’ya ışınlamak artık hayal değil — Güneş enerjisi konusunda uzun zamandır gündemde olan inovatif bir fikir, Japon araştırmacıların gerçekleştirdiği başarılı bir test sayesinde gerçeğe dönüşmeye bir adım daha yaklaştı. Yapılan son deneyler, **alçak Dünya yörüngesindeki uydulardan Dünya’ya kablosuz enerji iletiminin** mevcut teknolojiyle bile mümkün olduğunu gösterdi. Bu gelişme, klasik güneş panellerinin handikaplarını ortadan kaldıracak, kesintisiz ve sürdürülebilir bir enerji kaynağı oluşturma potansiyeline sahip.

Japonya Uzay Sistemleri (JSS) tarafılan yürütülen testlerde, yüksek hızla hareket eden bir jet uçağından, yere konumlandırılmış antenlere başarıyla enerji ışınlandı. Bu deney, ileride uzaydaki güneş panellerinden Dünya’ya mikrodalga yoluyla enerji iletimi için kullanılabilecek pek çok teknolojinin işlerliğini doğrulamış oldu.

JSS’nin önceki deneylerinde100 metreye kadar kablosuz enerji aktarımı başarıyla test edilmişti. Son deneyde ise saatte yüzlerce kilometre hızla seyreden bir jetten 5 kilometre uzaklıktaki antenlere başarıyla enerji iletildi. Jet, farklı açılardan gelen sinyalleri test etmek amacıyla anten dizisinin üzerinden uçarak yönlendirilen mikrodalga iletiminin doğruluğunu da kanıtlamış oldu.

Kullanılan sistem, kuantum girişim ve faz dizili mikrodalga anten teknolojisi prensiplerine dayanıyor. Bu yöntem, çok sayıda mikrodalga verici antenin senkronize biçimde çalıştırılmasını içeriyor. Her bir anten, belirli bir frekansta ve fazda mikrodalga üretirken, sistem bu dalgaların belirli bir yönde üst üste binerek konstrüktif girişim oluşturmasını sağlıyor. Aynı zamanda istenmeyen yönlerdeki dalgalar birbirini söndürerek destrüktif girişim yaratıyor. Böylece, enerji dalgaları yalnızca hedeflenen yöne odaklanmış oluyor. Böylece milyonlarca küçük sinyal, tek ve güçlü bir enerji ışını hâlinde, yüksek hassasiyetle yönlendirilerek hedefe ulaştırılıyor.

Uzaya Kurulacak Güneş Santralleri, Artan Enerji İhtiyaçlarını Karşılamak İçin Kullanılabilir

Yeryüzünde kurulu güneş santrallerine kıyasla yörüngedeki panellerin birçok avantajı bulunuyor. Atmosferin etkisinden arınmış bir ortamda çalıştıkları için çok daha fazla enerji toplayabiliyorlar. Ayrıca bu sistemler, gece saatlerinde dahi enerji iletimi yapabildiğinden, 7/24 kesintisiz bir kaynak oluşturma potansiyeline sahip. Üstelik, Dünya’daki büyük alanlara yayılan güneş veya rüzgar santrallerine kıyasla, bu teknolojinin gerektirdiği kara alanı çok daha az. Çünkü yüzeyde sadece alıcıların kurulması yeterli oluyor.

Sadece bilim dünyası değil, teknoloji sektörü de son dönemde bu fikir üzerinde durmaya başladı. Hatırlarsanız daha birkaç hafta önce eski CEO'su Eric Schmidt benzer bir fikri gündeme taşımış ve yapay zekanın enerji ihtiyaçlarını karşılamak için uzaya veri merkezleri kurulmasını önermişti. Schmidt'in yeni şirketi Relativity Space'in aralarında yer aldığı çeşitli girişimler, bu alanda projeler geliştirmeye başladı bile.

Ancak bu teknolojinin önünde hâlâ bazı ciddi engeller bulunuyor. Mikrodalga formuna dönüştürülen enerjinin, tekrar kullanılabilir elektriğe çevrilmesi sırasında yaşanan kayıplar önemli bir sorun teşkil ediyor. Ayrıca, tüm yapay uydular gibi bu paneller de mikrometeor çarpışmaları ve uzay enkazı riskiyle karşı karşıya. Bununla birlikte, mikrodalga ışınlarının teorik olarak silaha dönüştürülebilme ihtimali de bazı güvenlik endişelerini beraberinde getiriyor.

JSS, uzun vadede bu enerjiyi 36 bin kilometre yükseklikteki sabit yörünge uydularından Dünya’ya aktarmayı hedefliyor. Diğer yandan başta ABD ve Çin olmak üzere başka ülkelerde de benzer projeler hayata geçiriliyor. Artan enerji ihtiyacının yörüngeye kurulacak güneş enerjisi istasyonlarıyla karşılanması ihtimali, giderek daha gerçekçi bir düzleme oturuyor.