2018 Nobel Kimya Ödülü, "güdümlü evrim" çalışmaları yürüten üç bilim insanına verildi

Proteinler üzerinde önemli çalışmaları olan bilim insanları ödüle layık görüldü: Caltech Üniversitesi'nden Frances Arnold ve George P. Smith ile Cambrigde Üniversitesi'nden Gregory Winter.

Diğer

Yorumlar

2018 Nobel Kimya Ödülü, 'güdümlü evrim' çalışmaları yürüten üç bilim insanına verildi

Ödülü kazanan üç bilim insanı da güdümlü (yönlendirilmiş) evrim adındaki yöntemle protein üretmeyi başarmıştı. Frances Arnold, aynı zamanda tarihte Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülen 5. kadın. Bu seneki ödül, biyoloji ile kimyanın bazı alanları arasındaki sınırları ortadan kaldıran bilimler arası evrim çalışmalarına verildi.

Arnold, evrimin işlemesini sağlayan mekanizmalardan "doğal seçilim"i taklit ederek belli görevler için enzim geliştiren ilk araştırmacıydı. Bu yöntem, protein enzimi üretiminde artık rutin olarak kullanılıyor. George Smith ve Sir Gregory Winter ise bağışıklık sistemindeki zararlı bakteri ve virüsleri etkisiz hale getiren yeni antikorları evrimleştirmek için bakteriyofaj'ları (bakterileri enfekte eden virüsler) kullandı. Faj göstergesi adını verdikleri bu yöntem, çeşitli hastalıklara karşı savaşırken aynı zamanda metastatik kanseri de tedavi edebilen antikorları üretmede kullanılıyor.

Ayrıca araştırmacıların çalışmaları sırasında evrimleştirdikleri moleküller, çamaşır deterjanlarında bulunan leke çıkarıcı enzimlerin ve biyoyakıtların geliştirilmesine de olanak sağladı.

Bu ödül, bir evrim çalışmasına verilen ilk Nobel değil. Daha önce de evrimden faydalanan pek çok araştırma Nobel ile ödüllendirilmişti. Arnold, yaklaşık 1 milyon dolarlık ödülün yarısını alacak. Smith ve Winter da ödülün kalan yarısını paylaşacak. 2015'teki Nobel Kimya Ödülü'nü ise Aziz Sancar'ın da aralarında olduğu üç bilim insanı almıştı.