Tıp tarihinde ilk: Yerli yapay zeka hayat kurtardı!

Bilimsel dergide makale olarak yayımlandı
Anormallik tespit edildiğinde doktora alarm gönderiliyor
Yapay zeka, müdahale süresini hızlandırıyor
Tıp dünyasında ilk!
Yorumlar

Yusuf Akbaş

Teknoloji Editörü

Tıp tarihinde ilk: Yerli yapay zeka hayat kurtardı! — **Yapay zeka** her alanda olduğu gibi sağlık alanında da varlığını güçlendiriyor. Yapay zeka ile bazı hastalıklar erkenden teşhis edilebiliyor. Bunun bir örneği Türkiye’de yaşandı ve tıp dünyasında büyük ses getirdi.

Gazi Üniversitesi Hastanesi'ne başvuran 46 yaşındaki kadın hasta, yapay zekanın tespit ettiği ve acil müdahale edilen ilk klinik vaka olarak tıp tarihine geçti.

Spesifik olmayan baş ağrısı şikayetiyle Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Beyin ve Sinir Cerrahi Polikliniğine başvuran hastadan doktoru manyetik rezonans görüntüleme (MRG) tetkiki istedi. Hasta MR cihazında olduğu sırada gerçek zamanlı hasta verilerini analiz eden yapay zeka algoritması kullanıldı. Yapay zeka, hastada tümör tespit etti. Hasta acil ameliyata alınarak erken müdahaleyle hayatı kurtarıldı.

Bilimsel dergide makale olarak yayımlandı

Bu durum, MR çekimi sırasında bir hastanın devam eden görüntülemesi sırasında yapay zeka algoritması tarafından teşhis edilen, ilgili hekimlerin anında uyarılması ile hastaya en uygun tedavinin hızlı şekilde uygulandığı ilk klinik vaka olarak "Journal of Neurosurgery: Case Lessons" dergisinde yayımlanarak tıp literatürüne girdi.

Anormallik tespit edildiğinde doktora alarm gönderiliyor

Türk Beyin Projesi isimli yapay zeka algoritmasının, beyin cerrahisine ilişkin "inme", "kanama" ve "tümör" gibi bilgilerle eğitilmesinin 6 ay sürdü. Sonrasında gerçek veriler üzerine yapılan çalışmalarla birlikte algoritmanın ikinci versiyonu geliştirildi. Şu an bu yapay zeka, Gazi Üniversitesi Hastanesindeki MR cihazlarında 7 gün 24 saat çalıştırılıyor. Hasta MR cihazındayken 5-10 saniyede beyin MR’ını inceliyor ve anormal bir durum tespit ettiğinde doktora mesaj olarak iletiyor. Anormallik içeren görüntü doktora yollanıyor.

Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emrah Çeltikçi, tıp tarihine geçen hastayla ilgili şöyle konuştu:

"Akşam saatleriydi. Polikliniğe baş ağrısı şikayetiyle gelen hastamızdan MR istenmiş. Yapay zeka sistemi, hastamız daha MR cihazındayken bir anormallik tespit etti. Telefona baktığımızda yapay zekanın hastamızın beyninin ciddi bir kısmında beyin ödemi ve tümör tespiti yaptığına dair mesaj gördük. Doktorlarımız hemen harekete geçti ve gerekli önlemleri aldı. Hastamız, yaptığımız biyopsiye göre de beyin tümörü tanısı aldı ve tedavilerine başlandı."

Yapay zeka, müdahale süresini hızlandırıyor

Türkiye'de MR görüntüleme sayısının çok yüksek olduğunu, bu görüntüleri radyologların değerlendirmesi için hastaneden hastaneye değişebilen süreler gerektiğini belirten Çeltikçi, "Yapay zeka, acil müdahale gerektiren anormalliği çok kısa sürede gösterebildi. Yapay zeka ile amaçlanan zaten erken alarm sistemi gibi çalışması." dedi.

Çeltikçi, yapay zeka çalışmalarında, sadece erken alarm değil, tümörün adının ve genetik özelliğinin de tespit edilebilmesini hedeflediklerini bildirdi.

Tıp dünyasında ilk!

Emrah Çeltikçi, Avrupa ülkeleri ve ABD'de yapay zeka çalışmaları yürütüldüğüne işaret ederek, şu değerlendirmeyi yaptı:

"Literatürde gerçek zamanlı çalışan bir algoritmayla tespit edilmiş gerçek bir hastanın girişimini görmedik. İşin aslı bu durum bizi şaşırttı. Sonradan geriye dönüp baktık ki örneğin ABD'de geliştirilen erken uyarı sistemlerinin henüz FDA onayları alınmamış. Dolayısıyla yapay zeka ile böyle bir durumu gerçek zamanlı test etme kapasiteleri yok. Oradaki bürokratik engeller de buna izin vermiyor. Ayrıca ABD'de sağlık sisteminin özel olması nedeniyle veriye ulaşmada sıkıntılar var. ABD'deki bu durum, bizim için tabii güzel oldu. Hastamız aslında literatürdeki ilk yapay zeka tarafından tespit edilip MR'ının çekildiği günün ertesi günü müdahalesi yapılan ilk insan oldu dünya tarihinde. Hatta biz bunun yayınını da yaptık. Dünya literatüründeki ilk vaka bizim hastamız oldu. Deneysel amaçlı değil gerçek bir hasta bir MR cihazına girdi, yapay zeka beynindeki tümörü tespit etti ve doktorlara haber verdi ve hastaya müdahale edildi. O açıdan da çok mutlu ve gururluyuz. Sonuçta bir şeyleri ilk kez yapıyor olmak güzel."