Avrupa Birliği’nden Apple’a rekor vergi cezası

Anlaşmanın Kökü 1991'e Kadar Uzanıyor
Apple İrlanda Yasalarındaki Açıktan Nasıl Faydalanıyor?
Yorumlar

Apple’ın başı bu kez Avrupa pazarındaki faaliyetleri ile ilgili olarak dertte. Apple’ın Dublin’de bulunan Avrupa merkezinin geçmişe dönük olarak ödemesi gerekenin çok altında vergi ödediği ortaya çıktı. Yaklaşık 3 yıldır devam eden araştırma sürecinin ardından Apple’ın yaklaşık 19 milyar dolar tutarında bir ceza ödeyebileceği iddia ediliyor. İddialar, Apple'ın her milyon Euro kârda 500 Euro vergi ödediği yönünde. Bu da %0.05 gibi bir vergi oranına tekabül ediyor. Hatta bu rakamın sonraki yıllarda %0,005 gibi yok sayılacak kadar düştüğü de tespit edilmiş.

Avrupa Birliği’nden Apple’a rekor vergi cezası

Konunun tarafları Apple, İrlanda Maliye Bakanlığı ve Avrupa Birliği Komisyonu. Komisyonun iddiasına göre İrlanda Maliye Bakanlığı, Apple’a diğer şirketlerden farklı olarak bir dizi vergi avantajı sağlamış ve Apple’ın da tüm Avrupa pazarında sattığı cihazlardan bu avantaj diğer şirketlerden çok daha az vergi ödemiş. Komisyon, İrlanda Maliye Bakanlığı’nın seçtiği herhangi bir şirkete vergi ayrıcalığı sağlama gibi bir yetkisinin bulunmayacağını iddia ediyor.

Anlaşmanın Kökü 1991'e Kadar Uzanıyor

İrlanda Maliye Bakanı Michael Noonan ise kararın kesinlikle yanlış olduğunu ve komisyondan farklı düşündüğünü söylüyor. Noonan’a göre bu durum, İrlanda’nın iç işlerine karışmakla eşdeğer bir durum. Bu nedenle de hükümetten yetki isteyerek kararı temyize götüreceklerini belirtiyor. Bunun özellikle de ülkenin vergi bütünlüğünü koruma adına kritik bir karar olacağı görüşünde.

Apple ile İrlanda arasındaki vergi anlaşmalarının ilki 1991 yılına dayanıyor. iPhone öncesindeki bu anlaşma 2007 yılında yeniden revize edilmiş. Bu anlaşmalarla düzenlenmiş avantajların yanı sıra Apple’ın İrlanda’daki yasalarda bulunan bir takım açıkları kullanarak para transferleri konusunda kolaylıklar sağladığı biliniyor.

Apple İrlanda Yasalarındaki Açıktan Nasıl Faydalanıyor?

İrlanda’da Apple Operations ve Apple Sales adında iki şirket barındıran Apple, tüm patent haklarını İrlanda’da yer alan şirketlerinde gösteriyor. Bu nedenle ABD’de ve ilgili mevzuata göre diğer ülkelerde sattığı cihazlar için İrlanda’da yer alan şirketine telif hakkı ödüyor. Bundan dolayı da kâr İrlanda’daki anlaşmaya göre %10-15 arasında bir vergi dilimine tabi oluyor. Örneğin bu şirket ABD’de olsaydı kâr %30’un üzerinde bir vergilemeye tabi olacaktı.

İrlanda’da yer alan şirkette biriken para ise İrlanda yasalarında yer alan ilgili şirketin yöneticisi farkı bir ülkede bulunmaktaysa kâr ülke dışına kesinti yapılmaksızın çıkarılabilir maddesine göre kolayca aktarılabiliyor. Apple da burada biriken servetini vergi cenneti olarak bilinen ülkelerde yer alan hesaplarına transfer ederek burada tutuyor. Tabi Apple'ın bu benzer sürecini taklit eden yüzlerce şirket bulunuyor.

Apple gibi nakit rezervi yüz milyarlarca dolar olarak ifade edilen bir şirket için bile bu ceza çok büyük bir para elbette. Haliyle de ödememek adına her türlü yola başvuracaktır. Avrupa Birliği de ABD’li şirketlerin sömürüsüne daha fazla boyun eğmemek adına bu noktadaki yaptırımda ısrarcı olacak ve konu kolay kolay kapanmayacaktır.