Karşınızda Rolls-Royce imzalı dünyanın en büyük uçak motoru

Metin Akpınar

Teknoloji Editörü

Rolls-Royce’dan dünyanın en büyük uçak motoru

Bu dev mavi kanatlı turbofan, 25.000 lb'den (111 Kilonewtons) yaklaşık 110.000 lb'ye (489 Kilonewtons) kadar değişen itme gücüne sahip olacak ve dar veya geniş gövdeli uçaklarda kullanılacak. 140 inç (3,56 m) çapındaki Rolls-Royce UltraFan, şu anda uçak sınıfındaki en büyük motor olan General Electric GE9X'teki fandan yaklaşık yüzde 5 daha büyük yapıda. Öte yandan Rolls-Royce Civil Aerospace Başkanı Chris Cholerton, UltraFan'ın 2023'te ilk kez yüzde 100 sürdürülebilir havacılık yakıtı ile test edeceklerini de belirtti. Yani motor ve fan, sürdürülebilir yakıtlarla da uyum içinde rahatlıkla çalışabilecek.

Sürdürülebilir yakıtlarla uyumlu

Biraz teknik bilgi

UltraFan’ın gelişim ve üretim sürecinde Rolls-Royce'un yeni robot kontrollü 3D kompozit üretim şekli kullanılıyor. Bu verimliliği büyük oranda artırıyor. Ek olarak bilindiği üzere genellikle motor kanatlarında tamamen titanyum malzemeler kullanılıyor. Ancak UltraFan, kanatların ön kenarlarında titanyum kullanırken geri kalanında karbon kompozit malzeme kullanıyor. Buna bağlı olarak UltraFan motoru, diğer tam titanyum kullanan Trent sınıfı motorlara göre çok daha hafif oluyor. Bu hafif fan, Rolls-Royce'un bu kadar büyük bir motor üretebilmesinin de ana nedeni olarak düşünülebilir.

rolce royce ultrafan — UltraFan ayrıca arkadaki fan ve kompresörler arasında bir planet dişli kutusu barındırıyor ve böylece kompresörlerin optimum yüksek hızlarda çalışması, fanın ise optimum düşük hızda çalışması sağlanıyor. Fan muazzam bir çapa sahipken, içindeki türbinler oldukça kompakt tutulmuş. Rolls-Royce'un mühendisleri, kompresörleri çalıştırmak için motor çekirdeğinden kanalize edilmek yerine, büyük miktarda havanın kompresör çekirdeğinin etrafından dolaşmasını ve doğrudan motorun arkasından atılmasını sağlamış. Dolayısıyla çok **yüksek baypas oranı ve yakıt verimliliği** sağlanmış. Ek olarak **gürültü** de buna bağlı olarak **yüzde 35** gibi etkileyici bir oranda azaltılmış.

Rolls-Royce, UltraFan'ın kendi birinci nesil Trent motorlarından yaklaşık dörtte bir oranında daha az yakıt kullanacağını ve bu sayede daha ucuz, daha uzun menzilli ve çevre için daha iyi olacağını söylüyor. NOx emisyonları da yüzde 40 oranında azaltılmış ve partikül emisyonları da tamamen oradan kaldırılmış yeni motorda. Rolls-Royce'un devasa UltraFan motoru 2030'lardaki uçaklarda kullanılacak ve genel olarak yüzde 25 verimlilik sağlayacak.